معرفی کتاب

مهاجرت علما و ادبای ایرانی به هند، به ویژه در جنوب آن آثار و پیامدهای شگفتی داشت. این مهاجرت یا به قول مرحوم گلچین معانی «کاروان هند» آن قدر پردامنه بود که تنها با مهاجرت های دوره اخیر تاریخ به اروپا و امریکا می توان مقایسه کرد. آن روزگار هر کسی که دانشی داشت، برای به دست آوردن آب و نان راهی هند می شد. شعرا جایگاه ویژه ای داشتند اما به جز آنان بسیاری از امیران و بزرگان نیز ایرانی بودند و به آنان آفاقی می گفتند.
یکی از این بزرگان میر مومن استرآبادی است که چندی معلم فرزندان شاه طهماسب بود. با مرگ شاه طهماسب و درهم ریخته شدن اوضاع قزوین وی به هند رفت. آن زمان دولت قطب شاهی در گلکنده حکومت می کرد و میر مؤمن در این دولت جایگاهی والا یافت.
به همین این مرد دانشی و دینی بزرگ بود که شهر حیدرآباد تأسیس شد. شهری که به نام مبارک امام علی علیه السلام بود. طراحی این شهر بر اساس اصفهان صورت گرفته بود و بنیاد آن برای توسعه تشیع و بزرگداشت نام امامان و ساختن بناهای دینی و مذهبی بود.
امروز از آن بناها چهار منار باقی مانده است. همین طور قبرستان میر مومن که یکی از تاریخی ترین قبرستان های این ناحیه است و هزاران مرد دانشمند و شاعر در آنجا آرمیده اند.
یکی از محققان هندی کتابی در باره میر مؤمن استرآبادی نگاشته است. گرچه چند دهه از تألیف این کتاب به اردو می گذرد اما برای فارسی زبانان مطالب آن سخت تازه و شیرین است. به خصوص به حوزه تأثیر گذاری ایرانیان در جنوب هند باز می گردد.
آقای جاروی از طلاب پاکستانی همت کردند و این اثر را به پارسی درآوردند. دوستم آقای علی قلی قرائی هم مقدمه شیوایی بر آن زدند.
فصلهای کتاب عبارت است از:
آغاز زندگی
منصب پیشوایی میر محمد مؤمن
اقطاعات و روستاها
سلطنت سلطان محمد قطب شاه
زندیگ شخصی
تصنیفات و تألیفات
کرامات
بازماندگان
قبرستان میر مؤمن (دایره)
ضمائم.