معرفی کتاب

امروزه تاریخ شفاهی ایران یکی از روش های مطرح و مؤثر برای تاریخ نگاری است. روشی که مادۀ تاریخی آن در فرایند مصاحبه های فعال به دست می آید، سپس در سبک ها و قالب های متفاوت به جامعه عرضه می گردد. در ابتدا، این روش تاریخ نگاری با استفاده از تکنیک ضبط صوت و مصاحبه کار خود را آغاز کرد و سپس بسط و گسترش یافت. امروزه پژوهشگران و مراکز پژوهشی ترجیح می دهند علاوه بر ضبط صدا؛ چهره، تغییرات رفتار و حالات راویان را نیز  به تصویر بکشند؛ از این رو فن تصویربرداری نیز به عرصۀ تاریخ شفاهی راه گشوده است. این روش تاریخ نگاری از بدو پیدایش (1948م) آرا و نظریات موافق و مخالفی را به دنبال خود داشته است. انجمن ها و مجامع گوناگون شکل گرفتند تا به بارورشدن و دسته بنی صحیح اطلاعات مربوط به آن و نیز تبادل آرای مختلف بپردازند و با برگزاری سمینارها، نشست های تخصصی و کارگاه های آموزشی به بسط اندیشه و عرضۀ تاریخ شفاهی کمک کنند. کتاب حاضر که نخستین اثر از مجموعۀ تاریخ شفاهی علم در ایران است، به تاریخ شفاهی باستان شناسی در ایران اختصاص یافته است. باستان شناسی نوین در ایران با کاوش های هیئت های فرانسوی در اواخر قرن نوزدهم آغاز شد. در 12 آبان 1309، قانون حفظ عتیقات، به تصویب مجلس رسید و باستان شناسی کشور شکل گرفت. در سال 1315 ساختمان موزۀ ایران باستان به پایان رسید و «دایرۀ عتیقات» به آنجا منتقل شد. تنها یک سال پس از تأسیس دانشگاه تهران نیز، یعنی در سال 1314، رشتۀ باستان شناسی در دانشکدۀ ادبیات دائر و بدین ترتیب تدریس علمی باستان شناسی در ایران آغاز شد. کتاب حاضر، برگرفته از مجموعه گفتگوهایی است که بین سال های 1390 تا 1394 با استاد فقید دکتر حمید خطیب شهیدی انجام شده است. هدف از این گفتگوها، ارائۀ تصویری از وضعیت علم باستان شناسی در ایران است. حمید خطیب شهیدی (1400-1327) یکی از معدود استادان حاذق باستان شناسی کشور بودند که شاگردان زیادی تربیت کردند و آثار ارزشمندی از خود به یادگار نهادند.

نوشتار پیش رو بر دو فصل پایه ریزی شده است:

فصل نخست: زندگی نامه، آثار و اندیشۀ دکتر حمید خطیب شهیدی

فصل دوم: باستان شناسی ایران