تازه های کتاب
مقالات
خلاصه
این یادداشت در معرفی سه اثر است که در باره پیشینه بحث از حکومت اسلامی و ولایت فقیه از دهه های بیست، سی و پنجاه منتشر شده است.
خلاصه
در آغاز ماه ربیع الاول که به مناسبت ولادت و هجرت رسول (ص) ماه شادمانی مسلمانان است، در اندیشه بازبینی برخی از نوشته های قدیمی بودم. سراغ بحث تقویم مذهبی و مناسبت ها مذهبی رفتم و مطلب زیر فراهم آمد که به مناسبت ورود به این ماه تقدیم عزیزان خواننده می کنم.
خلاصه
عصر روز 25 آذر به مناسبت هفته پژوهش یک سخنرانی با عنوان بالا در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد داشتم. می دانم عنوان آن جذابیتی ندارد اما به دلیل آن که با همین عنوان سخنرانی کرده بودم، آن را در اینجا گذاشتم. متن حاضر در واقع گزارش سخنرانی است و با همین نگاه باید به آن نگریسته شود نه بیشتر.
خلاصه
به مناسبت هفته پژوهش، یک سخنرانی برای دانشجویان دانشکده الهیات مشهد داشتم. عنوانش موانع پژوهش در قرن سوم و چهارم هجری بود. محور این بود که انبوهی از کتاب و عالم از آن دوره درخشان داریم، اما یک انقلاب علمی که بتواند مسیر تاریخ را عوض کند نداشتیم. چرا؟
خلاصه
رساله حاوی اطلاعاتی در دو بخش است. نخست اطلاعاتی در باره رابطه صوفیان با دولت قاجار، به خصوص ذهبیه که در این باره نکاتی آمده و البته شکل هوادارانه دارد. دوم اطلاعات تاریخی در باره پاره ای از مسائل سیاسی و حتی رخدادهای تاریخی که به برخی از شورشهای محلی علیه حکومت مربوط می شود.
خلاصه
روایتی داستانی از تاریخ خلفا و مقتل امام حسین (ع) که توسط یک نویسنده یا به عبارت بهتر داستان نویس اهل سنت و حنفی مذهب از منطقه سین کیانگ به فارسی و با فرهنگ چینی نگاشته شده و از ویژگی های استثنایی در گزارش داستانی تاریخ اسلام و عاشورا برخوردار است.
خلاصه
در این تکمله هفتاد منبع دیگر شناسانده می‌شود. پیش از معرفی این منابع، به ضرورت تدوین کتابشناسی، پیشینه، نامگذاری و موضوع مکتب تفکیک، دامنۀ کار و روش تنظیم آن به‌اجمال اشاره می‌کنیم.
خلاصه
اين مقاله اشاره‌ای به زندگی و شرح حال آيت‌الله مرحوم سرداركابلی است و معرفی بيش از چهل اثر نو يافته و بعضاً معرفی نشده در علوم مختلف از تأليفات، تصنيفات، حاشيه نويسی، تملكها كه تعدادی از آنها ممهور به مهر آيت‌الله سرداركابلی است و در كتابخانه آيت‌الله العظمی گلپايگانی نگهداری مي‌شود.
خلاصه
توفیقی رفیق شد همراه دوستی عزیز ساعاتی را در بخش قدیمی اصفهان گشتی بزنم و یادداشت هایی تهیه کنم. شاید برای کسانی سودمند باشد. دست کم برخی از عکسها شاید دیدنی باشد.
خلاصه
مقاله زیر گزارشی است از واقعه عاشورا از آغاز تا پایان که قبلا متن فارسی آن در همین وبلاگ انتشار یافته و اکنون ترجمه انگلیسی آن تقدیم عزیزان می شود.
خلاصه
حکایتی است از آنچه بین راه مکه و مدینه بین یک روحانی ایرانی و ملک عبدالعزیز سعودی سه سال پس از تاسیس دولت سعودی گذشته است.
خلاصه
بحث در این باره است که عصر جدید چه تاثیری روی مباحث ملل و نحل گذاشته است. یعنی تاثیر افکار نو بر آنچه ما به صورت سنتی در باره ملل و نحل می شناختیم چگونه بوده است.
خلاصه
این مقاله به بررسی یکی از استعاره های ادبیات پیشگویانه مسلمانان می پردازد که مورد بی توجهی قرار گرفته است.
خلاصه
در آستانه اربعین یک بار دیگر بار با عاشورا دیدار می کنیم، پدیده ای که جایگاه بلندی در فرهنگ شیعه دارد، به طوری که هیچ گاه نمی توان آن را از شیعه جدا کرد یا حتی از تاثیرش کاست. اما باید در این باره دقیق بود، یعنی شناخت درستی از کربلا ارائه داد. یکی از جنبه های مهم آن، تاثیری است که کربلا روی سیاست کلی شیعه گذاشته است.
خلاصه
منظومه اى كه در پيش داريد، ساکب العبرات است که دررثای امام حسین علیه السلام ویاران با وفایش ودر قفای قصیده تائیه ی دعبل سروده شده است.
خلاصه
سفرنامه اصفهان نوشته شیخ عیسی لواسانی است که به شماره 1634 که در مرکز احیاء میراث اسلامی نگهداری می-شود. از این سفرنامه جز نسخه یاد شده، در جایی نشانی دیده نشده است. گزارش مربوطه، از سال 1302 و زمانی است که وی در سن 25 سالگی به اصفهان مسافرت کرده است.
خلاصه
در سالهای اخیر مشکل تقلب در پایان نامه نویسی چندان عمومیت یافته که به راستی اعتبار کارهای دانشگاهی را در معرض تهدید جدی قرار داده است. دانشجو با پایان نامه ارشد به مرحله دکتری می رود و در آنجا هم می تواند فرصت استادی را بدست آورد که با وضعیتی که ملاحظه می کنیم چندان دشوار نیست.... به علاوه همه مشکلات دیگری که در پشت سر این مسأله وجود دارد... چه باید کرد...
خلاصه
کتاب «اسلام: تاریخ و گنجینه‌های یک تمدن کهن» از سری مجلدات شناخت تمدن‌های باستانی است که انتشارات وایت استار در سال 2008 منتشر کرده است.
خلاصه
اخلاق ظهیریه از نسخه‌های خطی در حوزۀ اخلاق اسلامی است که تا کنون تصحیح انتقادی از آن صورت نگرفته و تصحیح و چاپ آن می‌تواند ما را با آرای اخلاقی و ویژگی‌های زبانی این دوره آشناتر سازد.
خلاصه
از هر طرف خسته شدیم، به طرف دیگر می غلتیم، بدون آن که فکر کنیم چرا به آن طرف رفته بودیم و چرا خسته شدیم. حالا هم، همه انژری خود را صرف مبارزه با حریف می کنیم تا او را هم خسته کنیم، به جای آن که فکر کنیم همه این ملت باید کدام راه را برویم. این داستان سرگشتگی ماست.
خلاصه
مؤلف در این مقاله بر آن است تا با تکیه بر نسخه خطی تحدید مرز مریوان، وضع نواحی مرزی مریوان و هورامان در دوره قاجار (اواخر قرن 13 و اوایل قرن 14ه.ق) را مشخص کند.
خلاصه
یک فکر اساسی نیاز دارد، در مقابل این همه آسیبی که در این دوره، بر این دین رحمت وارد شده، و به نام آن این همه خشونت و تند روی انجام شده است، باید یک فکر اساسی کرد. حرف زدن تنها کار ساز نیست، و صد البته مسلمانان به آن وفادار هستند، اما از میان آنان، جوانان شبهات بیشمار دارند. این شبهات فقط در کتابها و نوشته های پاسخش را بدست نخواهد آورد. باید بزرگان از سیاسیون گرفته تا متفکران و مراجع، فکر اساسی بکنند و زمینه های آن را از به طور اساسی از بین ببرند. کاری سهل و ممتنع است، اما نشد نیست
خلاصه
به هر روی، همین تَک‌نگاریِ سعدیِ شیرازی، بَسَنده است تا نشان دِهَد نویسنده، آگاهی و أَهلیَّتِ کافی برایِ دستیازی به تألیفِ همین یک فِقره را نیز نداشته است.
خلاصه
موضوع نامه‌هایی که پیامبر (ص) به پادشاهان، سران کشورها و رهبران ملل و گروه‌های آن روزگار ارسال نمودند، صفحه‌ای مهم از صفحات سیرۀ نبوی و تاریخ اسلامی را رقم می‌زند. این نامه‌ها روشی از کاربردهای عملی و ملموس آیین جهان‌شمول اسلام را به عنوان پایان‌دهنده ادیان و هدایت الهی برای تمامی انسان‌ها آشکار می‌سازد.
خلاصه
ناصر خسرو: و بعلّت کافر خواندن این علما لقبان مر کسانى را که علم آفرینش دانند، جویندگان چون و چرا خاموش گشتند و گویندگان این علم خاموش ماندند و جهل بر خلق مستولى شد...از بهر آنکه فیلسوف، مَر این علما لقبان را بمنزلت ستوران انگاشت، و دین اسلام را از جهل ایشان خوار گرفت؛ و این علما لقبان، مر فیلسوف را کافر گفتند، تا نه دین حقّ ماند بدین زمین و نه فلسفه، و تا فیلسوف متدیّن نباشد
خلاصه
امسال از جهاتی، عاشورای متفاوتی داشتیم. یکی از آنها تفسیرهای تازه ای بود که از عاشورا شد. چرا این تفسیرهای مختلف مطرح شد؟ به نظر می رسد با توجه به اهمیت دیدگاه های طرح شده و به خصوص برخی از تفسیرها و رفتارهایی که خطر گسترش اختلاف را در میان شیعه فراهم می کند، نیازمند مشورت و بحث بیشتر در این باره هستیم.
خلاصه
چهار سال دیگر به سال قمری، یعنی در سال 1440 ق هزاره درگذشت ابوریحان بیرونی است. سزاوار است هزاره وی با تصحیح تمام آثارش به علاوه کارهای پژوهشی جدی برگزار شود. یکبار روی سالهای خورشیدی در سال 1353 برگزار شد اما به نظر می رسد در شرایط فعلی که امکانات پژوهشی هست، این کار با جدیت دنبال شود.
خلاصه
نادرشاه به جز چهره نظامی و حکومتی، یک وجه روشنفکری هم دارد که اغلب مورد بی توجهی قرار گرفته یا کمتر در باره آن سخن گفته شده است.
خلاصه
در این شماره از «پاره های اسلام شناسی» به معرفی مقالات و یافته‌های پژوهشی درباب نصیری-علویان خواهیم پرداخت.
خلاصه
تنها ده جلد از مجموعه ارزشمند سیره الحسین(ع) به زیور طبع آراسته گشته، اما به زودی شاهد تولد جلد های پیاپی این اثر ارزشمند در حوزه زندگی و سیره سید الشهدا(ع) خواهیم بود و وقایع عاشورا را مروری دوباره خواهیم داشت.
خلاصه
راقم این سطور برای بهره‌مندی بیشتر دانش‌پژوهان، برخی مطالب را برای تکمیل مباحث گفته‌شده پیرامون فهرست شیخ منتجب‌الدین و نیز معالم العلماء ابن شهر آشوب، در قالب دو ناگفته تقدیم می‌دارد.
خلاصه
به تازگی کتابی غریب زیر عنوان «شیعه شناسان غربی و اصول اعتقادات شیعه دوازده امامی» از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران انتشار یافته است که در نوع خود نمونه ای است از یک نوشتار مغلوط و شتاب‌زده و از این منظر، شاهکاری بی‌بدیل در نمایش سهل‌انگاری و آسانگیری در نگرش و نگارش.
خلاصه
مؤلف در اين کتاب به پاسخگوئی يکی از شبهات وارده پيرامون امامت و خلافت بلا فصل اميرالمؤمنين عليه السلام پرداخته است.
خلاصه
این روزها به دلایل مختلف، فراوان از امر به معروف و نهی از منکر صحبت می شود، اصلی قرآنی که باید فقیهان در باره آن، از شرایطش و همه چیزش بیشتر بگویند. به نظرم باید علما جدی تر به این مبحث توجه کنند تا مبادا از مسیر اصلی خود دور شود و خدای ناکرده عوض آن که به سمت «خیر امة» پیش برود، نتیجه معکوس داشته باشد.
خلاصه
مقصد اصلى اين مقاله شناساندن يكى از فضلاءِ گمنام اصفهان در سدهِ دوازدهم هجرى قمرى، يعنى آخوند ملّا محمّد علي خراساني «توني طبَسي» است
خلاصه
این بحث بی سابقه نیست، اما من به نوبه خود تلاش کردم تا نشان دهم چرا فقها برای قرنها جز در یک بحث کلامی، به عاشورا از زاویه فقه توجهی نکردند و این اواخر چه عواملی سبب شد تا برخی از فقها و نویسندگان، به عاشورا از منظر فقهی بنگرند.
خلاصه
در نگاه نخست، اخراج یک صوفی از شبه جزیره عربی - ناظر به عداوت و دشمنی وهابیت با تصوف امری دور از ذهن نمی‌نماید، اما قطعاً این سؤال را به ذهن خواهد آورد که چگونه چنین فرقۀ متصوفی تا آن زمان(دهه 1940) توانسته بود در مکه امکان فعالیت پیدا کند؟
خلاصه
متن گفتگویی است در باره افراط گری در باورها و رفتارها و مهم تر از همه این که ممکن است برخی از اقدامات تند به امام حسین (ع) منسوب شود که قطعا درست نیست. این مسأله نیازمند توضیح است.
خلاصه
بعد از دوران صفویه دوره اوج موقوفات در دوره زندیه است. تا آنجا که در دوره زندیه، کریمخان برای تأیید و احیای دوباره موقوفات، وزیری «بالانفراد والاستقلال» در امر موقوفات برگزید.
خلاصه
ابتدا چاپ سربی در ایران آمد بعد چاپ سنگی. اگر این حرف درست باشد، ما خیلی بدشانس بوده ایم که چاپ سربی به این خوبی را کنار گذاشته به سراغ چاپ سنگی رفتیم. البته آن چاپ چون حروف چینی نداشت راحت تر بود، اما یا باید از نسخ خطی استفاده می شد و برای چاپ یک کتاب، یک اثر خطی نابود، یا با دست نوشته می شد که همان وقت حروف چینی را می برد.... بگذریم این جا یک رساله عملیه را که قریب 190 سال پیش با حروف سربی چاپ شده را معرفی می کنیم.
خلاصه
در سال 1318ق گزارشی از سکه های دوره ایلخانی و جلایری ضمن کتابچه ای در ترکیه چاپ شده که شماری از سکه های سلطان محمد خدابنده در آنجا معرفی شده است. این سکه نشانگر گرایش امامی اوست، برخلاف ایلخانان قبلی و سلطان ابوسعید، خلف وی که آنها همگی بر مذهب سنت بودند.