معرفی کتاب

اين کتاب رساله دکتري نويسنده در رشته تاريخ و تمدن ملل اسلامي  از دانشگاه تهران است .<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

نويسنده بر رسي تحولات فرهنگي ، سياسي، تاريخي و فکري شيعيان از پايان دوره عباسي تا حکومت صفويه را  در هفت فصل بيان کرده است. بنا به نظر نويسنده کتاب فاقد چارچوب نظري مدون در حوزه فرهنگ و انديشه سياسي است و به روش سنتي نگارش يافته است .

فصل اول:کليات

در اين فصل نويسنده به مباحثي در زمينه تاريخ شيعه ، بررسي منابع و بررسي اجمالي اوضاع سياسي در اين دوران پرداخته است.

فصل دوم : گزارش و تحليلي از تاليفات شيعي در اين دوران

در اين فصل کتابهاي تاليفي شيعيان در هفده شاخه از شاخه هاي علوم بر اساس تقسيم بنديهاي مسلمانان بررسي شده است در اين بخش به جايگاه علوم در ميان شيعيان و نقش آنها در نو آوريها و تحولات آن و معرفي شخصيت هاي شاخص هر رشته از علوم به گونه اي مفصل بحث شده است.

فصل سوم: فعاليت هاي آموزشي

اهتمام علماي شيعه به مبحث آموزش، روشهاي آموزشي آنان، مکانهاي آموزش، مراکز آموزشي و معرفي اساتيد برجسته اين مراکز از مهمترين مطالب اين فصل است.

فصل چهارم: ابنيه و اوقاف

در اين فصل تعداد زيادي از بناهاي ويژه شيعيان شامل : مزار و آرامگاه علماي بزرگ شيعه و سادات ، امامزاده ها و مراکز وقفي معرفي شده است. به اين تر تيب که ابتدا نام شهر ها را ذکر کرده و در هر شهري مراکز شيعي آن را معرفي کرده است.

فصل پنجم : جريانهاي فکري ، سياسي و اجتماعي متاثر از تصوف

گرايشهاي مختلف فکري شيعيان در حوزه علوم مختلف کلامي و فقهي و تفسيري و ... فعاليتها و

 نو آوريهاي علماي شيعه در آن روزگار از محوري ترين مباحث اين فصل است. موضوع اين فصل از کتاب آن دسته از گرايشهاي فکري است که بر پايه مباني خاص هستي شناسي در قالب جريانهاي فکري و اجتماعي نمود يافته است . بيشتر جريانهاي فکري و اجتماعي در اين عصر با تعاليم صوفيه همراه و  در ارتباط بوده است.جنبشهايي مانند: سربداران ، مرعشيان، حروفيان، صفويان ، نور بخشيه و......

فصل ششم : روابط متقابل شيعيان و سنيان

نويسنده هدف از نگارش اين فصل را نشان دادن روحيه و رفتار همساز گرايانه شيعيان نسبت به اهل سنت در اين دوره با محوريت محبت به خاندان پيامبر (ص) بيان کرده  است.

فصل هفتم : انديشه سياسي

بنا به نظر نويسنده انديشه سياسي در مفهوم عام و گسترده خود در بر دارنده هر نوع تفکر و ديدگاه در باره مباني، ابعاد، اجزا، ساز و کار به کار بستن و عوامل موثر بر قدرت سياسي در جامعه است . اين عنوان که در تمدن اسلامي راه يافته تحت عناويني ديگر در متون مختلف ديده مي شود. مباحثي مانند خلافت و حکومت، مشروعيت، بيعت ، شورا و مباحثي از اين قبيل که در منابع آمده است در اين فصل بدان اشاره شده است.

صفحات متعددي از کتاب نيز  به ارائه نقشه ، کتابنامه و نمايه اختصاص دارد.

فرشته کوشکي