معرفی کتاب

در مهرماه 1344 يعني 41 سال پيش از اين، استاد بديع الزمان فروزانفر (م 1349) در کلاس درس دوره دکتري ادبيات فارسي دانشگاه تهران، مرا به جستجو در باره دو موضوع امر فرمود: يکي تحقيق در باره ابوسعيد ابوالخير و ديگري جستجو در باره قلندريه. در اين 41 سال در سفر و حضر، در مشرق و مغرب يکي از مشغله هاي بيشمار ذهن من اجراي امر آن بزرگ بوده است. بخش اصلي دستاوردها در باره ابوسعيد ابوالخير تاکنون به صورت چندين کتاب و مقاله نشر يافته و اينک اهم يادداشتها در باره قلندريه. کتابي که هم اکنون در برابر شماست.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

اين چند سطري از مقدمه دو صفحه اي استاد شفيعي کدکني است با عنوان «بشنويد اين دوستان اين داستان» که بنده به همراه دوستان در روزهاي نخست عيد توفيق آن را داشتيم تا خود استاد آن مقدمه را به طور کامل با حس خاص خود برايمان بخواند.

اين کتاب حاصل تحقيقات چهل و يک ساله مؤلف در باره قلندريه است. هر کجا مطلبي از نظم و نثر و ادب و فلسفه و حکايت و غيره در باره قلندريه يافته اند، در اين کتاب منظم کرده محققانه به دست داده اند.

 کتاب اندکي بيش از ششصد صفحه است و فهرستي چهارصفحه اي دارد که آوردن تمام آن در اينجا ممکن نيست. برخي از عناوين چنين است:

چهار جريان فکري

معناي واژه قلندر

قلندريه و تجاوز به تابوها

از مزدک گرايي تا تشيع صفوي

ايراني و سري بودن آيين قلندري

ايراني بودن مشايخ تصوف

ابرو تراشيدن

سيماي قلندر در تاريخ

از ميراث فصالان کرامي

قلندريه و حکومت ها

قلندريه و جستجوي قدرت سياسي

ستايشگران ملامتي ها....

قلندر در نظر سهروردي و جامي

جايگاه زن در آيين فتوت

قلندريه در هند

شاعران قلندر

حافظ و قلندرخانه بغداد

چهره قلندر در آثار سنائي

چهره قلندر در آثار عطار

مکتوبات قلندران

نامه قلندري عصمت بخارايي

الکواکب الدريه في مناقب الحيدريه

الرسالة القلندريه

تراش نامه قلندري

مناظره شراب و حشيش

واژه نامه قلندر

اين اثر نيز به مانند ساير استاد، اثري تحقيقي، دقيق، منضبط و به خصوص براي جماعت ايراني خواندني است. نگراني من فقط از بابت بکار بردن کلمه «ايدئولوژي» روي جلد است. زيرا عنوان فرعي کتاب اين است: دگرديسيهاي يک ايدئولوژي.  حتما استاد توضيحي در اين باره دارند که بايد شنيد.