۲۷۸۲
۰
۱۳۸۵/۷/۱۱
يک سال مبارزه براي سرنگوني رژيم شاه (بهمن 56 - بهمن 57)

يک سال مبارزه براي سرنگوني رژيم شاه (بهمن 56 - بهمن 57)

پدیدآور: روح الله حسينيان

معرفی کتاب

 

 

 

انقلاب‌ اسلامي‌ سال‌ 1979 (1357) ايران‌ پديده‌اي‌ شگفت‌انگيز، بزرگ‌ و بسيار مهم‌بود؛ توازن‌ قوا را در روابط‌ بين‌الملل‌ به‌ هم‌ زد، موجب‌ بيداري‌ اسلامي‌ در جهان‌ اسلام‌شد، نظام‌هاي‌ حاکم‌ و مرتجع‌ منطقه‌ را متزلزل‌ کرد و آمريکائيان‌ را به‌ شدت‌ تحقيرکرد و ايدئولوژي‌ اتحاد جماهير شوروي‌ را به‌ چالش‌ کشيد؛ قدرت‌مندترين‌ حکومت‌منطقه‌ را به‌ سرعت‌ ساقط‌ کرد و ايران‌ وابسته‌ به‌ بلوک‌ غرب‌ و عضو سنتو را به‌ يک‌حکومت‌ مستقل‌، انقلابي‌ و مدعي‌ تبديل‌ کرد.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

بسياري‌ از جامعه‌شناسان‌ سياسي‌ در چرايي‌ وقوع‌ اين‌ انقلاب‌، نظريه‌پردازي‌هاي‌بسياري‌ کرده‌اند و يک‌ بار ديگر بحث‌ انقلاب‌ و عوامل‌ آن‌ در محافل‌ دانشگاهي‌ و علمي‌جهان‌ رونق‌ گرفت‌ و نظرياتي‌ بر نظريه‌هاي‌ سابق‌ افزوده‌ شد.

ما در اين‌ کتاب‌ بر سر اين‌ نيستيم‌ تا نظريه‌اي‌ را ثابت‌ و يا ردّ نماييم‌؛ چه‌ معتقديم‌حوادث‌، زمينه‌ها، عوامل‌، تمايزات‌، ويژگي‌ها و بسياري‌ از ابعاد انقلاب‌ اسلامي‌توصيف‌ نشده‌ است‌ تا بر مبناي‌ واقعيت‌ها، داده‌ها و اطلاعات‌ صحيح‌ تحليل‌ و نظريه‌ساخته‌ شود.

امام‌خميني‌ رهبر، ايدئولوگ‌، معلم‌ و معمار انقلاب‌ اسلامي‌، قبل‌ از پيروزي‌ انقلاب‌ براين‌ مهم‌ تأکيد کردند و در پيامي‌ که‌ به‌ مناسبت‌ کشتار مردم‌ مشهد و رفسنجان‌ و جهرم‌ درتاريخ‌ 5/5/1357 صادر کردند، فرمودند:

«لازم‌ است‌ براي‌ بيداري‌ نسل‌هاي‌ آينده‌ و جلوگيري‌ از غلط‌نويسي‌ مغرضان‌، نويسندگان‌ متعهد با دقت‌ تمام‌ به‌ بررسي‌ دقيق‌ تاريخ‌ اين‌ نهضت‌ اسلامي‌بپردازند و قيام‌ها و تظاهرات‌ مسلمين‌ ايران‌ را در شهرستان‌هاي‌ مختلف‌ با تاريخ‌و انگيزه‌ي‌ آن‌ ثبت‌ نمايند تا مطالب‌ اسلامي‌ نهضت‌ روحانيت‌، سرمشق‌ جوامع‌و نسل‌هاي‌ آينده‌ شود. ما که‌ هنوز در قيد حيات‌ هستيم‌ و مسائل‌ جاري‌ ايران‌ راکه‌ در پيش‌ چشم‌ همه‌ي‌ ما به‌ روشني‌ اتفاِ افتاده‌ است‌ دنبال‌ مي‌کنيم‌، فرصت‌طلبان‌ و منفعت‌پيشگاني‌ را مي‌بينيم‌ که‌ با قلم‌ و بيان‌ بدون‌ هراس‌ ازهرگونه‌ رسوايي‌، مسائل‌ ديني‌ و نهضت‌ اسلامي‌ را برخلاف‌ واقع‌ جلوه‌مي‌دهند... از اين‌ جهت‌ روشن‌ شدن‌ مبارزات‌ اصيل‌ اسلامي‌ در ايران‌ از ابتداي‌انعقاد نطقه‌اش‌ تاکنون‌ و رويدادهايي‌ که‌ در آينده‌ اتفاِ مي‌افتد از مسائل‌ مهمي‌است‌ که‌ بايد نويسندگان‌ و علماي‌ متفکر و متعهد بدان‌ بپردازند.»

با همه‌ي‌ زحماتي‌ که‌ تاکنون‌ در اين‌ باره‌ کشيده‌ شده‌ است‌، در مقابل‌ عظمت‌ اين‌انقلاب‌ بسيار ناچيز است‌. کم‌کاري‌هاي‌ انقلابيون‌ در نگارش‌ واقعيت‌ها و تحولات‌ از يک‌طرف‌ و تحريف‌ دشمنان‌ از طرف‌ ديگر، نظريه‌پردازي‌ را بر انقلاب‌ اسلامي‌ مشکل‌ کرده‌است‌.

افزون‌ بر آن‌ «نظريه‌پردازاني‌ که‌ پديده‌ي‌ انقلاب‌ را مورد مطالعه‌ قرار داده‌اند بر سرماهيت‌ آن‌ دچار اختلاف‌ نظر مي‌باشند. به‌ علاوه‌ هنوز به‌ نتايج‌ عموماً پذيرفته‌ شده‌اي‌درباره‌ي‌ وقوع‌ انقلابات‌ دست‌ نيافته‌اند.»

اين‌ موضوع‌ را نيز انکار نمي‌کنيم‌ که‌ جستن‌ يک‌ عامل‌ براي‌ انقلاب‌ و تسرّي‌ آن‌ به‌همه‌ي‌ انقلاب‌ها و حکم‌ واحدي‌ را جاري‌ کردن‌، تلاش‌ بيهوده‌اي‌ است‌ که‌ از آن‌ نظريه‌اي‌به‌ دست‌ مي‌آيد که‌ به‌ شدت‌ ابطال‌پذير خواهد بود. چه‌ عامل‌ انقلاب‌ را ساختاري‌ بدانيم‌يا ارادي‌ و علّت‌ آن‌ را اقتصادي‌ بدانيم‌ يا سياسي‌ يا فرهنگي‌، اين‌ عوامل‌ در بسياري‌ ازکشورها مکرراً اتّفاق افتاده‌ است‌، ولي‌ محصول‌ طبيعي‌ آن‌ انقلاب‌ نبوده‌ است‌. از اين‌جهت‌ بسياري‌ از دانشمندان‌ معتقد به‌ ناهمگوني‌ انقلاب‌ها شده‌اند و تأکيد کرده‌اند که‌ «در تاريخ‌ هم‌چون‌ هر جاي‌ ديگري‌ هرگونه‌ مقايسه‌ نکوهيده‌ است‌ و انقلاب‌هابيشتر به‌ خاطر تفاوت‌هاي‌ ويژه‌اشان‌ قابل‌ ملاحظه‌اند تا عناصر مشترکشان‌.»

به‌ همين‌ جهت‌ خانم‌ تدا اسکاچپول‌ (Theda Skocpol) با اين‌ که‌ از ساختارگرايان‌بود، با مطالعه‌ي‌ انقلاب‌ اسلامي‌ يک‌ باره‌ نظرش‌ تغيير کرد و در مقاله‌اي‌ تحت‌ عنوان‌«دولت‌ تحصيل‌دار و اسلام‌ شيعي‌ در انقلاب‌ ايران‌» بر نقش‌ اراده‌، آگاهي‌، رهبري‌ وانديشه‌ در انقلاب‌ اسلامي‌ تأکيد کرد و نوشت‌: «اگر در دنيا تنها يک‌ انقلاب‌ موجود باشدکه‌ آگاهانه‌ ساخته‌ شده‌ است‌ آن‌ انقلاب‌، انقلاب‌ ايران‌ است‌.»

با همه‌ي‌ پيچيدگي‌هاي‌ انقلاب‌ اسلامي‌ ايران‌، نقش‌ سه‌ عنصر بسيار مهم‌، برجسته‌ وآشکار بود: ايدئولوژي‌ اسلام‌ شيعي‌، رهبري‌ امام‌ خميني‌ و مردم‌ مصمم‌. در کتاب‌«چهارده‌ سال‌ رقابت‌ ايدئولوژيک‌ شيعه‌ در ايران‌ 1343 ـ 1356» تا حدودي‌ ازايدئولوژي‌ انقلاب‌ و چرايي‌ مقبوليت‌ آن‌ بحث‌ کرديم‌ و در اين‌ کتاب‌ به‌ تشريح‌ رهبري‌امام‌ خميني‌ و جانفشاني‌ها و جهاد مردم‌ ايران‌ مي‌پردازيم‌ که‌ چگونه‌ رهبري‌هاي‌خردمندانه‌ي‌ امام‌ خميني‌ با انديشه‌ي‌ شيعي‌، مردم‌ را به‌ يک‌ آگاهي‌ خودباورانه‌ رساند که‌از هرگونه‌ ايثاري‌ براي‌ سرنگوني‌ رژيم‌ شاهنشاهي‌ و برقراري‌ جمهوري‌ اسلامي‌ دريغ‌نکردند. بخش‌ اوّل‌ کتاب‌ به‌ بحث‌هاي‌ نظري‌ در مورد رهبري‌هاي‌ حضرت‌ امام‌مي‌پردازد و در بخش‌ بعدي‌ فداکاري‌هاي‌ ملت‌ ايران‌، سير حوادث‌، وقايع‌ و گسترش‌بحران‌ را تبيين‌ مي‌کند و در بخش‌ سوم‌ سير فروپاشي‌ رژيم‌ و سرانجام‌ پيروزي‌ انقلاب‌اسلامي‌ را تشريح‌ خواهد کرد و در تمام‌ اين‌ مباحث‌ نشان‌ خواهيم‌ داد که‌ چگونه‌ ملّت‌ بافداکاري‌، جهاد و شهادت‌ و رهبري‌ با تدبير و با درايت‌ مسير حرکت‌ تاريخ‌ را به‌ سوي‌پيروزي‌ هدايت‌ کرد.

يکي‌ از ويژگي‌هاي‌ اين‌ کتاب‌ فراواني‌ جدول‌هاي‌ حوادث‌ است‌ که‌ جهت‌ مقايسه‌ ونشان‌ دادن‌ سير حوادث‌ تهيه‌ شده‌است‌. اين‌ جدول‌ها بر مبناي‌ اسناد ساواک‌ مرکز اسنادانقلاب‌ اسلامي‌، کتاب‌هاي‌ دوم‌ تا هيجدهم‌ انقلاب‌ اسلامي‌ به‌ روايت‌ اسناد ساواک‌ وروزنامه‌هاي‌ کيهان‌ و اطلاعات‌ به‌ جز ايام‌ اعتصاب‌ تهيه‌ و تدوين‌ شده‌ است‌. اين‌ جدول‌هاعلاوه‌ بر آسان‌ کردن‌ مقايسه‌ي‌ ادوار انقلاب‌ اسلامي‌، اشاره‌اي‌ است‌ به‌ نقش‌ شهرهاي‌مختلف‌ ايران‌ در انقلاب‌. با اين‌ حال‌ اعتراف‌ مي‌کنم‌ اين‌ همه‌ي‌ مبارزات‌ مردم‌ ايران‌نيست‌، بلکه‌ گوشه‌هايي‌ از جهاد مردم‌ است‌ که‌ من‌ به‌ منابع‌ آن‌ دسترسي‌ داشتم‌ و يا ثبت‌شده‌ بود.

اميد است‌ اين‌ کتاب‌ با تمامي‌ کاستي‌هاي‌ آن‌ براي‌ همه‌ي‌ کساني‌ که‌ خواهان‌ آگاهي‌ ازچگونگي‌ پيروزي‌ انقلاب‌ اسلامي‌ هستند، مفيد باشد.

 

برگرفته از سايت مرکز اسناد انقلاب اسلامي

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

منابع مشابه بیشتر ...

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

محسن رفعت

کتاب پیش رو تلاشی است برای فهم روش تفسیری ابن ابی الحدید و می کوشد روش تعامل او با حدیث و روایت را د

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

دیوید مک لین

کتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر

دیگر آثار نویسنده

چهارده سال رقابت ايدئولوژيک شيعه در ايران ( 1343 - 1356)

چهارده سال رقابت ايدئولوژيک شيعه در ايران ( 1343 - 1356)

روح الله حسينيان

چهارده سال رقابت ايدئولوژيک شيعه در ايران دنباله چند عنوان کتاب ديگر است به قلم همين مؤلف با عناوين