معرفی کتاب

ترکیه از مهم ترین کشورهای اسلامی است. این اهمیت، از عوامل مختلف ناشی می شود. وارث امپراتوری عثمانی بودن و به لحاظ جغرافیایی، قرار گرفتن میان مناطق بالکان، قفقاز و خاورمیانه و پل بودن میان شرق و غرب، از این عوامل به شمار می آید. این عوامل، ترکیه را از طرفی در جهان اسلام به عنوان کشوری ممتاز و صاحب نفوذ و از سوی دیگر، در نظام و روابط بین الملل، کشوری ژئواستراتژیک ساخته است.

ترکیه از یک قرن پیش به این سو، تغییر و تحولات اساسی و دگرگونی های بنیادینی را به خود دیده است. افزون بر عوامل خارجی، ریشه ی این تحولات و دگرگونی ها را می توان در نزاع ها و کشمکش های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بین مرکز و پیرامون در اواخر امپراتوری عثمانی جست و جو کرد. از این نظر، عبور از نظم امپراتوری و تأسیس جمهوری و نظام سیاسی جدید بر پایه ی مدل دولت - ملت در 1923 را می توان نقطه ی عطف این تغییرات و تحولات و دگرگونی های بنیادین دانست. از سوی دیگر، انتقال تک حزبی به نظام تکثرگرایی چند حزبی در دهه پنجاه و حرکت جغرافیایی گروه های اجتماعی از نقاط حاشیه ای به شهرها و همچنین تغییرات جامعه شناختی در دوره جنگ سرد نیز در تاریخ معاصر این کشور، دو عامل مؤثر در تغییر و تحول ساختار نزاع بین مرکز و پیرامون به شمار می آید. بر این اساس، همچون بسیاری از تحولات دیگر در تاریخ سیاسی معاصر ترکیه، به قدرت رسیدن حزب «عدالت و توسعه» در 2002 و دگرگونی های صورت پذیرفته در دوره ی حاکمیت این حزب نیز در این بسترها شکل گرفته و با این چهارچوب نظری، قابل ارزیابی و تحلیل است. پژوهش حاضر نیز با تکیه بر الگوی تحلیلی و نظریه ی مرکز - پیرامون و نشان دادن فراز و نشیب های نزاع معاصر این دو قشر  اجتماعی، در صدد تحلیل ماهیت دگرگونی سیاسی صورت گرفته در دوره حزب «عدالت و توسعه» و پیامدهای داخلی و خارجی آن بوده است. در این راستا، از طرفی رویارویی تاریخی گروه ها و احزاب متعلق به مرکز و پیرامون در ترکیه با تأکید بر ابعاد فرهنگی و اقتصادی برجسته گردیده، و از سوی دیگر با استفاده از این زمینه و رویکرد تاریخی، چگونگی به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه، گفتمان های متعلق به این حزب مورد بحث قرار گرفته است. اگرچه درباره ی عمق و دامنه گسترده دگرگونی های این سال ها سخن بسیار است، در یک جمله می توان آن را در قبضه و مصادره شدن مرکز توسط پیرامون خلاصه کرد.

فهرست عناوین اصلی:

1- مباحث نظری

2- شکل گیری نزاع مرکز - پیرامون در دوره نظام تک حزبی و سیر تحول آن در نظام تکثرگرایی چند حزبی

3- حزب عدالت و توسعه

4- دگرگونی سیاسی در ترکیه و پیامدهای داخلی و خارجی آن

5- کودتای نافرجام 15 ژوئیه