معرفی کتاب

تمدن سازی مستلزم تمدن پژوهی است و امروزه فرهنگی که به سمت تمدن سازی حرکت نکند، قابلیت جامه سازی خود را از دست خواهد داد و بدون تردید به لایه های درونی و فردی فروکاسته خواهد شد. شاید بر همین بنیان است که در دوره ی کنونی، تحلیل و بازکاوی مفهوم و ارزیابی منتقدانه ی مؤلفه های تمدن به یکی از ضروری ترین نیازهای پژوهشی جوامع علمی تبدیل شده است و مطالعات تطبیقی و میان رشته ای در حوزه ی فرهنگ و تمدن، پردامنه و پرآوازه گشته است و البته هم افقی فرهنگ پژوهی با تمدن پژوهی نیز بر همین برنهاد تأکید می ورزد. با این وصف، فرهنگ و تمدن از آن دست واژه ها و مفاهیمی هستند که به دلیل گستردگی حوزه های کارکردی شان، تلاش اندیشمندان در قرون گذشته نیز شناخت همه ی ابعاد آن را میسر نساخته است؛ و هر آینه این مشکل در حوزه ی فرهنگ و تمدن اسلامی دوچندان می نماید، چرا که این حوزه با پرسش ها و چالش های روزافزونی روبرو است؛ تمدنی که محتاج بازشناسی و احیاء حیات پیشینی و نیز باز تولید ساختارهای تو و پسینی است و البته که در شرایط کنونی جهان معاصر، در عرصه ی ظهور و بروز سیطره ی تمدن رقیب نیز قرار دارد.

در همین راستا پژوهشکده ی فرهنگ اسلام و ایران در دومین آوردگاه علمی و ملی خود و با هدف تحلیل مبانی، مفاهیم، پدیدارشناسی، ریشه یابی، نظریه پژوهی و آینده پژوهی پیرامون فرهنگ و تمدن اسلامی، تصمیم به برگزاری همایش ملی تمدن شناخت (تحلیل نظری و تاریخی پیرامون مؤلفه های فرهنگ و تمدن اسلامی) گرفت تا از این طریق راهی نو درمسیر مباحث و مطالعات نوین تمدن پژوهی بگشاید. بدین سان پس از تهیه ی فراخوان عناوین همایش و ارسال آن به مراکز دانشگاهی و علمی کشور، تعداد 160 چکیده از سراسر کشور به دبیرخانه ی همایش واصل شد که از این مقدار، به پاره ای مقالات به دلیل عدم تناسب با محورهای فراخوان، عدم پذیرش داده شد و تعدادی نیز با توصیه نامه مورد پذیرش قرار گرفت و از نویسنده درخواست شد در جهت اصلاح چکیده ی مقاله ی خود اقدام کند.

عناوین متنوع و گوناگون، موضوعات جدید، نگاه های متفاوت و گاه متعارض به مسائل، توجه به مباحث میان رشته ای، و حوزه ی مطالعات تطبیقی، پوشش مقالات در زیر محورهای علمی فراخوان همایش، مشارکت چهره های متفاوت و نیز محققین تازه نفس، پوشش مناسب کشوری از دانشگاه ها و مراکز علمی سراسر کشور، مشارکت و هم اندیشی صاحب نظران حوزوی و دانشگاهی، و البته تلاش برای طرح علمی مسأله مورد نظر و رعایت قواعد و آداب مقاله نویسی پژوهشی از ویژگی های مقالات ارسالی به دبیرخانه ی همایش محسوب می شد. کتاب حاضر در دو جلد تهیه و تنظیم شده است.

فهرست فصل های جلد اول:

فصل اول: مبادی و ضرورت شناسی

فصل دوم: معنا و مفهوم شناسی

فصل سوم: پیدایی و پدیدارشناسی تاریخی

فهرست فصل های جلد دوم:

فصل چهارم: شناخت ریشه ها، منابع تمدنی و مآخذ

فصل پنجم: نظریه ها و تمدن پژوهی

فصل ششم: چالش ها و آینده پژوهی