۳۴۶۰
۰
۱۳۹۷/۳/۱۵
اصفهان در استبداد صغیر (1328- 1326 ق / 1911 – 1909 م)

اصفهان در استبداد صغیر (1328- 1326 ق / 1911 – 1909 م)

پدیدآور: لقمان دهقان نیری ناشر: انتشارات افسرتاریخ چاپ: ۱۳۹۶مکان چاپ: اصفهان

خلاصه

پژوهش حاضر، تحقیقی است درباره ی مقطعی از تاریخ معاصر ایران که در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود اتفاقات و حوادث بسیاری را تجربه کرده است. این مقطع که به خاطر ویژگی های خاص آن، به نوعی «تافته ای جدا بافته» است، سده ی سیزدهم و بخشی از سده ی چهاردهم هجری قمری تاریخ ایران است که منطبق است بر سده های نوزدهم و بخشی از سده ی بیستم میلادی تاریخ اروپائیان.

معرفی کتاب

تاریخ سیاسی معاصر ایران در قرن نوزدهم و نیمه ی نخست قرن بیستم میلادی شاهد وقوع دگرگونی های و تحولات مهمی بوده است که توجه پژوهشگران داخلی و خارجی با به خود جلب کرده است. به نظر می رسد که یکی از مهم ترین این تحولات، وقوع نهضت مشروطیت در ایران و تشکیل پارلمان در آن به سال 1324 ه.ق / 1285 ه.ش / 1906 میلادی می باشد. اهمیت این تحول نه فقط در وقوع دگرگونی های سیاسی و اجتماعی، بلکه در تکوین گفتمانی جدید در حیات سیاسی ایران است. یکی از وقایعی که در مسیر رویدادهای جنبش مشروطیت حائز اهمیت است ناکامی محمدعلی شاه در احیای استبداد و حرکت آزادیخواهان از شمال و جنوب به سوی مرکز و عزل نامبرده از سلطنت و سپردن زمام امور به احمد میرزای ولیعهد توأم با احیای آزادی و مشروطه بود. از نکات جالب توجه، اما در عین حال مبهم تاریخ معاصر ایران همراهی و رهبری اردوی اعزامی از اصفهان به سوی پایتخت توسط نیروهای بختیاری به رهبری و هدایت علیقلی خسران بختیاری معروف به سردار اسعد است. لذا هسته ی اصلی و وجودی این پژوهش ریشه یابی علل همراهی مردم چهارمحال بختیاری با قیام مردم اصفهان بر علیه استبداد صغیر به سال (1328- 1326 ق / 1911 – 1909 م) می باشد. به این ترتیب پژوهش حاضر، تحقیقی است درباره ی مقطعی از تاریخ معاصر ایران که در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود اتفاقات و حوادث بسیاری را تجربه کرده است. این مقطع که به خاطر ویژگی های خاص آن، به نوعی «تافته ای جدا بافته» است، سده ی سیزدهم و بخشی از سده ی چهاردهم هجری قمری تاریخ ایران است که منطبق است بر سده های نوزدهم و بخشی از سده ی بیستم میلادی تاریخ اروپائیان. یعنی دوره ی ورود کشورهای صنعتی شده ی اروپا به ایران و آشنایی مردم این سرزمین با فرهنگ و تمدن تازه ای که برخاسته از انقلاب صنعتی بود.انقلابی که در ذاتش تحرک، پتانسیل و خصلتی است که برقراری رابطه با دیگر سرزمین ها را ایجاب می کند. برخورد اروپائیان با ایران، همانند برخورد شان با هر ملت و فرهنگ و تمدن دیگر، از موضعی برتر و سلطه جویانه بوده است ولو آن که مناسبات سیاسی یا اقتصادی – تجاری و فرهنگی ایجاد شده میان آن ها دوستانه به نظر رسیده باشد. تأثیر حضور فیزیکی یا نفوذ تجاری و اقتصادی اروپائیان در ایران، به مرور به آنجا رسید که طبقات مختلف شهری و روستایی (اعم از کشاورزان و دامداران ) که کمتر یا دیرتر در معرض هجوم تمدن اروپایی و به تبع آن فرهنگ غربی قرار می گیرند را نیز تحت تأثیر قرار داد. در اثر تحولات زیاد و تغییرات مختلفی که در بنیان های اقتصادی اروپائیان و دیگر مردمان دنیا پدید می آمد، کشاورزی و دامداری سنتی ایران هم تحت تاثیر قرار گرفت و تابعی شد از نیازهای بازارهای جهانی. با این روند درآمد درآمد خوانین ایلات افزوده گشت و آنان نیز به چرخه ی اقتصاد جهانی پیوستند. به زودی رؤسای عشایر – مانند دیگر اقشاری که منافعی در جامعه داشتند- مورد توجه دولت های بیگانه واقع شدند. در این تاریخ همچون گذشته ها، اخذ مالیات عشر دولت توسط خوانین صورت می گرفت و همراه با افراد ایلات که بالقوه شبه نظامی هستند، به نشانه ی اطاعات، البته پس از کسر حقوق خود به مرکز ارسال می گردید.

در سده ی سیزدهم همجری قمری / بیستم میلادی افراد قبایل گوناگون در ارتش قاجاریه خدمت می کردند. برخی از سران عشایر که خود را در قدرت و حکومت شریک می دانستند، این نیروی نظامی بالقوه را برای زدن کاروان ها، آبادی ها و ایستادگی در برابر خواسته های قدرت های محلی و حکام ولایات به کار می گرفتند. در مجموع باید گفت ایلات و عشایر در عصر قاجار، در چارچوب قدرت دولتی محدود شدند، اما در محدوده ی خود از نوعی خودمختاری برخوردار بودند. همچنین گفتنی است که ایلات متعدد ایران، نتوانستند قاجارها را از قدرت برکنار کنند. یکی از ترفندهای گوناگون که دولت مردان قاجاری برای آرام نگاهداشتن قبایل مختلف به کار می بردند و ظاهرا موثر هم بوده است، راه دادن رؤسا و خوانین ایلات به طبقه ی حاکم بوده است.   

عناوین فصل ها:

فصل اول: سرزمین و مردم بختیاری

فصل دوم: نظری بر روند شکل گیری جنبش مشروطیت

فصل سوم: ناکامی مشروطیت و استبداد صغیر

فصل چهارم: اصفهان در زمان مشروطه

فصل پنجم: استبداد صغیر در اصفهان

فصل ششم: قیام اصفهان علیه استبداد صغیر و نقش بختیاری ها

فصل هفتم: بختیاری ها و محمد علی شاه قاجار

فصل هشتم: اصفهان در حکومت اقبال الدوله ی کاشی

 

 

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف