معرفی کتاب

بلاغت ساختارهای نحوی، بخشی از دانش بلاغت است که نظریه آن را برای نخستین بار عبدالقاهر جرجانی، بلاغی شهیر قرن پنجم، طرح کرد و اکنون به نظریه نظم شهرت دارد، بر اساس این نظریه، نحو، ظرفیت ناشناخته ای در خلق معنا دارد که عموما از آن غافلیم. نویسنده این کتاب می کوشد با اتکا بر نحو زبان فارسی در یکی از شاهکار های نثر فارسی، ساختارهای مبلغ معنا را در این زبان بازشناسد تا بعد ها در کنار پژوهش های همانند، بدنه استواری برای دانش «معانی» در زبان فارسی فراهم آید.

آن شاهکار نثر که در این کتاب کاویده می شود تاریخ بیهقی است. تاریخ بیهقی عهده دار بیان واقعیات است و بدین سبب از بسیاری از ابزارهای زیبایی آفرینی در شعر بی بهره مانده، نه اهرم وزن و قافیه را دارد و نه جادوی خیال و وهم را. در عوض ویژگی های ترکیب و تنوعات ساخت نحوی، یکی از ظرفیت های نثر بیقهی برای تاثیر گذاری است.

با مبنا قرار دادن نظریه ی عبدالقاهر جرجانی درباره ی نحو و زیبایی شناسی و سپس با بهره گیری از ابزارهای تکمیلی آن در زبان شناسی مدرن و نیز در نظر گرفتن قابلیت های خاص زبان بیهقی می توان چارچوب مناسبی برای بررسی بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی به دست آورد. در تحلیل ساختارهای نحوی تاریخ بیهقی، رویکرد زیبایی شناسی و بلاغی ناگزیر با رویکرد اجتماعی و گفتمانی می آمیزد. این در آمیختگی برخاسته، از نثر بیهقی است که در آن مقاصد زیبایی شناسی با مقاصد ارتباطی و اجتماعی گره خورد است. به بیان دیگر، بلاغت بیهقی بلاغتی طبیعی است که تا حد زیادی از ساختارهای نحوی آن نشئت می گیرد.

فهرست بخش های کتاب:

بخش اول: پایه های نظری بلاغت ساختارهای نحوی

بخش دوم: پژوهش در تاریخ بیهقی

بخش سوم: بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی