معرفی کتاب

متخصصانی که مطالعه ی شهرها موضوع پژوهش آنهاست، شاخص های جغرافیایی، اقلیمی، زیست محیطی، ارتباطی، دفاعی، اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی، ساختاری، و سیاسی را مؤثرترین عوامل در ظهور و سقوط شهرها می دانند. با وجود آنکه حکمرانان ایلخانی (750-654 ه ق ) مراغه و سپس تبریز را به پایتختی انتخاب کردند؛ اندیشه ی احداث شهری که نمادی از امپراطوری این صحرانوردان است، آن ها را به ساخت شهر سلطانیه ترغیب کرد. رویدادی که در روزگار فرمانروایی سلطان محمد خدابنده (الجایتو) محقق شد و توسعه ی سریع این شهر، در آن زمان آن را به باشکوه ترین پایتخت چهان تبدیل کرد. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با مطالعه ی میدانی، منابع مکتوب و باستان شناسانه به پرسش هایی در زمینه ی شکل گیری، توسعه و نابودی این پایتخت کم نظیر در دوره ی اسلامی پاسخ گفته شود. به عبارت دیگر هدف آن است که ساختار اجتماعی و نوآوری های انجام شده در شهر سازی، معماری و تزئینات هنرمندانه ی شهر سلطانیه به عنوان یک پایتخت معرفی شود. به عقیده مؤلفین فرض بر این بود که در شکل گیری شهر، اراده و خواست پادشاه نقشی محوری داشته است و عواملی نظری زیست محیطی، ارتباطی و معیشتی در اولویت های بعدی قرار داشتند. همچنین مشخص شد که اگرچه احداث پایتخت جدید (سلطانیه) به فرمان حکمرانان کشوری و با استفاده از اعتبارهای دولتی توانست نظم فضاهای شهری، اعمال مدیریت و بهره برداری از آنه را افزایش ده؛ ولی این پایتخت به دلیل نداشتن زیرساخت های فرهنگی، تمدنی، حافظه ی تاریخی، هم جنس بودن جمعیتی، و تعلق خاطر (هویت مکانی) در روبه رو شدن با تحولات سیاسی به سرعت رو به نابودی رفت.

عناوین اصلی کتاب:

فصل اول: کلیات

الف) مقدمه

ب) مبانی نظری پژوهش

ج) پیشینه ی پژوهش

فصل دوم: بسترهای شکل گیری و توسعه ی شهر سلطانیه

الف) بسترهای جغرافیایی شکل گیری و توسعه ی شهر سلطانیه

ب) بستر تاریخی شکل گیری و توسعه شهر سلطانیه

فصل سوم: شکل گیری، توسعه و نابودی شهر سلطانیه

الف) عمده ترین اقدامات عمرانی فرمانروایان ایلخانی در کشور

ب) مکان گزینی، شکل گیری و فرم اولیه شهر

ج) توسعه ی شهر

د) انحطاط و زوال شهر سلطانیه

فصل چهارم: فضاهای شهری و آثار معماری سلطانیه

الف) فضاهای شهری

ب) آثار معماری

فصل پنجم: سازمان اجتماعی - اقتصادی شهر سلطانیه

الف) تغییرات جمعیتی دشت سلطانیه به روزگار ایلخانان

ب) سازمان اجتماعی: سلطانیه پایتخت فرهنگ ها و مذاهب

ج) نهادهای اجتماعی، فرهگی و اقتصادی شهر

د) مراکز اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی سلطانیه

ه) سلطانیه زیستگاه واقفان بزرگ

فصل ششم: نتیجه گیری