۲۹۷۲
۰
۱۳۹۶/۹/۱۰
هابرماس و روشنفکران ایرانی

هابرماس و روشنفکران ایرانی

پدیدآور: نویسندگان ناشر: انتشارات طرح نقدتاریخ چاپ: ۱۳۹۵مکان چاپ: تهران

خلاصه

یکی از مهمترین متفکران برجسته در غرب یورگن هابرماس، فیلسوف و جامعه شناس آلمانی است. شماری از روشنفکران معاصر ایرانی با تأثیر گرفتن از اندیشه های این متفکر، موضوعاتی بحث برانگیز را در جامعه روشنفکران ایرانی طرح کرده اند. مطالعه ی کنونی از طریق گفت و گو با روشنفکران بنام و شناخته شده ی ایرانی، میزان تأثیر و نفوذ و همچنین تنوع و چگونگی و عمق اندیشه های هابرماس در فضای روشنفکران ایران را در معرض نگاه و داوری خواننده قرار می دهد. این پژوهش منحصر به فرد در حوزه ی مطالعات فرهنگی، پنجره ای روی شناخت وضعیت کنونی روشنفکارن ایرانی و مسائل و دغدغه هایشان می گشاید.

معرفی کتاب

طی 150 سال اخیر، روشنفکران ایرانی، با پیش زمینه های متنوع فرهنگی و با بهره گیری از نظریه های مختلفی که در رهگذر تلاش های فکری به تدریج با آنها آشنا شده اند، کوشیده اند، در حد بضاعت اندیشه ی خود، از کلاف درهم پیچیده ای که «واقعیت های اجتماعی جامعه ی ایران» نام دارد، شناخت کم و بیش دقیقی به دست آورند و بر مبنای این درک نظری، راه حل های عملی مناسبی را در خصوص مسائلی که جامعه ی ایرانی با آن روبرو است ارائه دهند. منظومه ی مسائلی که روشنفکران ایرانی با آن درگیر بوده اند، پرشمار و گوناگون است. در زمره ی این مسائل که دغدغه های فکری اساسی برای روشنفکران ایرانی به شمار می آمده اند از جمله می توان به مسئله ی استبداد و نظام بهینه ی حکومتی، نحوه ی رویکرد در برابر غرب، رابطه میان مدرنیته و سنت، جایگاه دین در جامعه، و نقش روشنفکران در تحولات اجتماعی اشاره کرد. ایران در میان همه ی کشورهایی که در علوم سیاسی و ادبیات توسعه با عنوان کلی «کشورهای در حال پیشرفت» از آن ها یاد می شود، احتمالا تنها نمونه ای است که طی کمتر ار یک قرن و به منظور تغییر اوضاع و احوال اجتماعی و سیاسی دو بار انقلاب در آن رخ داده است. این موضوع، به ویژه در ارتباط با بحثی که این مقدمه به آن اختصاص دارد، یعنی نقش روشنفکران ایرانی در ایجاد تحولات اجتماعی، اهمیت بیشتری پیدا می کند.

تاریخچه تحولات روشنفکران در ایران حکایت از ان دارد که روشنفکران ایرانی به رغم کمبود امکانات عملی و برخوردار نبودن از منابع نظری غنی، نه تنها در داخل کشور تأثیر گذار بوده اند بلکه در موارد متعددی الگوهایی را برای گرته برداری در اختیار فعالان سیاسی و روشنفکران در دیگر «کشورهای جهان سوم» و به خصوص کشورهای اسلامی قرار داده اند. روشنفکران ایرانی در تکاپو برای حل مسائلی که از مشروطه تا کنون با آن دسته و پنجه نرم می کرده اند از آثار و آراء متفکران غربی بهره جسته اند و از آنان متأثر بوده اند، یکی از مهمترین متفکران برجسته در غرب یورگن هبرماس، فیلسوف و جامعه شناس آلمانی است. آثار و اندیشه های هابرماس در کشورهای مختلف محل استفاده و رجوع بوده است. در ایران نیز شماری از روشنفکران معاصر ایرانی با تأثیر گرفتن از اندیشه های متفکر آلمانی موضوعاتی بحث برانگیز را در جامعه ی روشنفکری ایران طرح کرده اند.

مطالعۀ کنونی از طریق گفت و گو با روشنفکران بنام و شناخته شده ی ایرانی، میزان تأثیر و نفوذ و همچنین تنوع و چگونگی و عمق اندیشه های هابرماس در فضای روشنفکری ایران را در معرض نگاه و داوری خواننده قرار می دهد. این پژوهش منحصر به فرد در حوزه ی مطالعات فرهنگی، پنجره ای به روی شناخت وضعیت کنونی روشنفکران ایرانی و مسائل و دغدغه هایشان می گشاید. تهیه کنندگان مجموعه حاضر با نگاهی ترکیب شده از دو رویکرد فلسفه ی تحلیلی و جامعه شناسی، تأثیراتی را ارزیابی می کنند که از رهگذر مواجهه ی روشنفکران ایرانی با اندیشه های متفکران غربی در آراء و رهیافتهای اندیشوران این مرز و بوم به وجود آمده است. پدیدآورندگان این مجموعه کوشیده اند به منظور کمک به خوانندگانی که احتمالا کمتر در فضای تحولات ایران قرار داشته اند یا با جریان های روشنفکری در سطح جهانی آشنایی تفصیلی ندارند، اطلاعات کتاب نامه ای و ارجاعات به نام اشخاص و رویدادها را که در گفت و گوها بدان ها اشاره شده است، در حد امکان تکمیل کنند.

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

ایران در آتش: از حملۀ بلشویک ها به انزلی تا عهدنامۀ 1921 ایران و شوروی (مجموعه ای از اسناد و گزارش ها)

ایران در آتش: از حملۀ بلشویک ها به انزلی تا عهدنامۀ 1921 ایران و شوروی (مجموعه ای از اسناد و گزارش ها)

نویسندگان

اسنادی که در این مجموعه ارائه می شود، اسناد و گزارش هایی است دربارۀ یکی از مهم ترین و پرمخاطره ترین

معماری خانقاه در خراسان سده ی پنجم

معماری خانقاه در خراسان سده ی پنجم

نویسندگان

معماری خانقاه از مواضع ابهام در تاریخ معماری ایران است؛ چننان که گویی بخشی از حافظه ی معماری ما محو