معرفی کتاب

شاه سلطان حسین صفوی، آخرین فرد از سلسله صفوی، در زمان خود با علمای برجسته‌ای معاصر بود. وی سوالات و مسائلی را که با آن روبرو بوده، از علما و فقها می‌پرسیده که برخی از آنها در دست است. از جمله از آقا جمال خوانساری، عالم برجسته دوران خود، سؤالاتی پرسیده که وی به آنها جواب داده و به دست ما رسیده است. این سوالات، با این که فقهی و شرعی است، ولی جنبه‌های اجتماعی، فرهنگی و ... آن زمان را بازتاب می دهد. درباره آقا جمال خوانساری و زندگی او و همچنین این استفتائات، در مقدمه به تفصیل صحبت شده است. یک نکته درباره زمان وفات آقا جمال است که ذیلا می‌آید:
سالهاست هرچه در فهارس نسخ خطی، یادی از آقا جمال خوانساری می شود، غالبا تاریخ درگذشت او را 1125 می نویسند. این به رغم آن است که در همین کتاب «وقایع السنین» خاتون آبادی تصریح شده است که «در اوائل ماه مبارک، به نوبه ی غشی، سنه هزار و یک صد و بیست و دو» درگذشت. یعنی 1122. استاد روضاتی این مطلب را در دو گفتار اول ص 62 ـ 63 با منابع دیگر هم نشان داد، اما گویا اصلا قرار نیست کسی این قبیل نوشته ها را بخواند.
جالب است که برای اولین بار، مرحوم روضاتی در دو گفتار دوم، تاریخ کشته شدن شاه سلطان حسین را هم از پشت یک نسخه خطی (رساله تونیه) یافت، یعنی دقیقا روز سه شنبه 22 محرم الحرام سال 1140 «قد تقل مظلوما یوم الثلثاء الثانی و العشرین من شهر محرم الحرام سنة اربعین و مائة بعد الالف». بعد هم جسد وی به قم منتقل شد «ثم نقل الی قم، عند آبائه و غُسل و کُفن و دُفن رحمة الله علیه» (دومین دو گفتار)، ص 73