معرفی کتاب

آخرین دست نوشته مانی روایت یک بیمار

عبدالرضا ناصر مقدسی

نشر فرهامه

تهران 1395

مانی یکی از مهم ترین متفکران در طول تاریخ اندیشه در ایران می باشد که متاسفانه وجوه مختلف فکری وی واکاوی نشده است.

مهم ترین مفهومی که ما را به امکان کارایی آیین مانی در جهان جدید رهنمون می سازد همانا همین مفهوم تجربه اساطیری است. تجربه اساطیری می تواند جنب های مختلفی داشته باشد. حضور در آیین و انجام مناسک ، خود یک تجربه آیینی استکه برای هزاران سال بشر را به عمیق ترین ابعاد ذهنی خود رهنمون ساخته است. اما تجربه یک اسطوره به شکل آیینی در جوامع مدرن کم کم در حال رنگ باختن می باشد.

یکی از مهم ترین کارکردهای اسطوره در جهان جدید همانا مفهومی به نام اسطوره درمانی است. در اسطوره درمانی  لازم نیست که یک اسطوره با تمام جوانب و ابعاد خود بر یک شرایط پاتولوژیک قابل انطباق باشد، بلکه همان طور که استراوس بیان می دارد، ساختار یک اسطوره است که به عنوان چهارچوبی و زیربنای اصلی اسطوره می تواند قدرت خود را در انطباق با جهان ذهنی افراد که در اینجا یک فرد بیمار است نشان دهد.این موضوع در آیین مانی نیز صادق است.

مانی خود را آخرین پیامبر و فرستاده می دانست. اما این به معنی نفی آیین های دیگر نیست. بلکه از منظر او کسانی چون بودا و زرتشت و مسیح فرستادگان پیشین دنیای نور محسوب می شدند. لذا دین او آیینی التقاطی و شامل جنبه هایی از تمام ادیان مذکور به شمار می آمد.همین قدرت انعطاف و دگرگونی را به آیینش بخشید. لذا آیین مانی به هرجا که وارد می شد رنگ همان دیار را به خود می گرفت؛ موضوعی که از علل اصلی گسترش سریع مانویت به شمار می آمد. به زبان دیگر ، عناصر جدید می توانستند در قالب مانویت قرار بگیرند و شکل و ساختار محور است.که همین خصلت است که کمک می کند تا از چهارچوب اصلی مانویت در درمان یک بیمار استفاده شود. که در فصل دوم به صورت مفصل بدین موضوع پرداخته شده است.

فهرست کتاب به شرح زیر می باشد:

راز نخست: دیدار با مانی

راز دم: بر نگاره های تصویر خویش می گریم

راز سوم:جدال یک بیمار با نور و تاریکی

راز چهارم:مردی در زنجیر

سید علی صالحی امیری