معرفی کتاب

فتوحات همایون تألیف نظام الدین علی شیرازی معروف به سیاقی نظام (958 ـ 1011 ق) است. پس از آنکه الله وردی خان ـ قوللر آقاسی شاه عباس ـ طایفه افشار کوه گیلویه را در سال 1004 ق به اطاعت درآورد، سیاقی نظام نیز به اسارت درآمد و پس از دو سال که شاه عباس عازم فتح خراسان می‌گردد، وی نیز در ضمن عده‌ای دیگر از نویسندگان مأمور ضبط و نگارش وقایع می‌شود و تاریخ فتح خراسان از اشغال ازبکان را می‌نویسد و آن را به فتوحات همایون موسوم می‌کند. سال فتح خراسان سال دوازدهم جلوس شاه عباس بوده و عدد حروف فتوحات همایون نیز دوازده است و این به حساب ابجد 1007 ق می‌شود که سال هجری فتح خراسان است.

فهرست مطالب کتاب به ترتیب زیر است:

مقدمه

فتوحات همایون

دیباچه

فی مدح صاحب‌قران اعلی

سبب تألیف این رساله شریفه و تریب این مقاله لطیف

کرامت

رمز اول

رمز دویم

فتح دوازدهم:

در ذکر توجه رایات نصرت آیات به صوب خراسان

واقعه اول

در ذکر نهضت لوای ظفرانتما به قصد تسخیر خراسان

واقعه دوم

در ذکر وفات عبدالله خان

واقعه سیّوم

در ذکر توجه الله ویردی خان به عزّ عتبه‌بوسی درگاه معلی

 واقعه چهارم

در ذکر جلوس عبدالمؤمن بر مسند خانی ماوراء النهر به جای پدر

واقعه پنجم

در ذکر جلوس دین محمدخان بر مسند حکومت خراسان

واقعه ششم

در ذکر محاربه شاه جمشیدشأن با دین محمدخان مشهور به تلمی خان و قتل آن گروه به دست غازیان

واقعه هفتم

در ذکر شکار نخچیر سلطان‌میدانی که بعد از مراجعت هرات واقع شد

واقعه هشتم

در ذکر نهضت همایون، به صوب دارالمرز و ذکر نسب ترکان

واقعه نهم

در ذکر تنبیه و تأدیب ترکان اوخلو و ایمور و کوکلان و توابع و ترتیب عمارت

واقعه دهم

در توجه همایون به شهر استرآباد و تعریف آن شهر عالی بنیاد

واقعه یازدهم

در ذکر سبب تشیع و محبت اهل استرآباد نسبت به خاندان طیبین

واقعه دوازدهم

در ذکر سبب خرابی استرآباد

واژه نامه

فهرست منابع و مآخذ

نمایه‌ها