۲۲۳۹
۰
۱۳۹۰/۸/۲
تکمله الذريعه الي تصانيف الشيعه  (2 ج)

تکمله الذريعه الي تصانيف الشيعه (2 ج)

پدیدآور: سيد محمد علي روضاتي

خلاصه

اين اثر تکميل و تصحيح کتاب بسيار ارزشمند ذريعه است که بر اساس نظم خود کتاب ذريعه شکل يافته و حاوي اطلاعات ارزشمند و کم نظيري در باره مولفات شيعي در طول تاريخ است

معرفی کتاب

کتاب ذریعه علامه مرحوم شیخ آقابزرگ طهرانی ـ‌ اعلی الله مقامه ـ مفصل ترین کتابشناسی شیعه است که در 26 مجلد منتشر شده است.
علامه آقابزرگ طی بیش از شصت سال به گردآوری اطلاعات در باره آثار تألیفی شیعه پرداخت و در هر گوشه و کنار کتابخانه ای اثری یافت همراه با توضیحاتی در باره آن، در این کتاب درج کرد.
یکی از اهداف نگارش این کتاب نشان دادن این نکته بود که شیعه از فرهنگ مکتوب اصیل برخوردار است.
کتاب یاد شده طی بیش از سی سال در طهران منتشر گردید.
از همان زمان روشن بود که این کتاب نیاز به تکمیل دارد و به همین دلیل بزرگانی چونان استاد روضاتی، مرحوم استاد سید عبدالعزیز طباطبائی و استاد سید احمد اشکوری به کار تکمیل آن مشغول بودند.
مع الاسف تاکنون کار ذریعه برای دوره های بعد از آن تکمیل نشده و آثاری از علمای قدیم که طی این سالها در کتابخانه ها یافت شده و نیز آثار تالیفی شیعه در دوره های بعد، همچنان نیازمند یک اثر تآلیفی سنگین بر اساس نام کتاب است.
استاد ما علامه سید محمد علی روضاتی که اکنون قریب بیست و پنج سال است در خدمت ایشان هستم، از روزگار جوانی با مرحوم شیخ آقا بزرگ حشر و نشر داشته و علامه بارها و بارها نام ایشان را در جای جای ذریعه آورده اند.
به علاوه نامه های متعددی از علامه شیخ آقابزرگ به ایشان نوشته شده که پاره ای از آنها اکنون در پایان تکمله منتشر شده است.
استاد روضاتی از زمان انتشار نخستین مجلدات ذریعه ، به کار حاشیه نویسی و تکمله آن مشغول بودند و یادداشت های بیشماری در گوشه و کنار نسخه خود نوشتند.
چندی پیش لطف کردن نسخه ذریعه خود را در اختیار کتابخانه مجلس گذاشتند تا این یادداشت ها به صورت منظم درآمده و منتشر شود.
زحمت این کار را دوست عزیز و دانشمند جناب آقای محمد برکت که از همکاران کتابخانه مجلس بوده ودر کار فهرست نویسی نسخ خطی با کتابخانه همکاری دارند عهده دار شدند.
جناب برکت در مدت زمان کوتاهی اما با گذاشتن وقت شبانه روی این یادداشت ها را تنظیم کردند که اکنون طی دو مجلد با بیش از یک هزار صفحه منتشر شده است.
این مجموعه حاوی عناوین تازه یا توضیحات تکمیلی و یا تصحیح برخی از مسائلی است که در مجلدات مختلف ذریعه بوده است.
جناب برکت شرحی در باره چگونگی تنظیم این یادداشت دارند و عمده آن است که دقیقا بر حسب ترتیب الفبایی خود کتاب، این اثر نیز تنظیم شده است.
در پایان کتاب فهارس دقیقی تنظیم شده که برای استفاده بهتر از کتاب کمک می کند.
یادداشت بنده برای این کتاب ـ که با انجام آن با تمام وجود خوشحال شدم؛ هم به دلیل اهمیت کتاب و هم خدمتی که می بایستی و وظیفه داشتم به استادم داشته باشم ـ بدین شرح است:

سنتی که شیخ آقابزرگ در تدوین «ذریعه» از آن پیروی کرد، هزار سال پیش در دل تمدن اسلامی به دست ابن ندیم، این فهرست نویس شیعی آغاز شد. در میان شیعیان امامی، نجاشی، شیخ طوسی، ابن شهرآشوب و منتجب الدین این سنت را ادامه دادند. به روزگار صفوی، میرزا عبدالله افندی از شاگردان علامه مجلسی، با جدیت هرچه تمامتر و زحمات طاقت فرسا دو دقتی شایان تقدیر آن را دنبال کرد. پس از آن، سنت یاد شده، در نجف و اصفهان امتداد یافت. مرحوم نوری در نجف و کسانی از خاندان صدر در این امر وارد شدند، اما شیخ آقابزرگ ـ رحمة الله علیه ـ که در دامان آن مکتب تربیت یافت، تحفه دیگری بود که تمام زندگیش را بر سر این کار گذاشت.
این سنت در اصفهان توسط صاحب روضات ـ اعلی الله مقامه ـ دنبال شد، و پس از آن، استاد بزرگ ما حضرت آیت الله حاج سید محمد علی روضاتی ـ زید عزه العالی ـ که بیش از ربع قرن است که خدمتشان ارادت قلبی دارم، این سنت را ادامه دادند. استاد ارجمند،ادامه دهنده همان سنت در حوزه های مختلف شرح حال نویسی و کتابشناسی بوده و هستند. به همین دلیل طی بیش از شش دهه و از زمانی که آیت الله شیخ آقابزرگ طهرانی چاپ نخستین مجلدات ذریعه را آغاز کردند، حاشیه نویسی به این کتاب را در دستور کار خویش قرار دادند.
استاد روضاتی که اکنون پای در هشتاد و دو سالگی نهاده اند، ارتباط نزدیکی با آقابزرگ داشته و ذکر یاد و نام ایشان در متن ذریعه، آن هم به مرات و کرات، و نیز نامه های عدیده ای که مرحوم شیخ آقابزرگ برای ایشان نوشته و تصاویر برخی نزد بنده موجود است، نشان دهنده، ارتباط وثیق و عمیق ایشان به مرحوم شیخ آقابزرگ بود.
تتبع استاد روضاتی همزمان با دقت ایشان، سبب شده است تا نوع کارهای حضرتشان، و از جمله همین حواشی سودمند، آثار ارزشمند و بی نظیر باشد.
آنچه اکنون پیش رو دارید، حواشی ممتع ایشان بر 26 جلد ذریعه است که حاصل زحمات ایشان طی سالیان درازی است که با کتاب و کتابخانه انس داشته اند. بی تردید این روش، سنتی اصیل در حوزه های شیعی است که امروزه نیز فهرست نویسان پرتحرک و پرتلاش جوان آن را ادامه می‌دهند. پس از آن که حضرت استاد اعتماد بر بنده کردند و متن یادداشت ها را در اختیار گذاشتند، دوست عزیزمان جناب استاد محمد برکت پذیرفتند تا این کار را بسامان برسانند. خدای را شکر که از عهده این کار برآمده و اکنون ما با تلاش ایشان شاهد ارائه زحمات چند ده ساله استاد روضاتی هستیم.
آرزوی ما سلامتی و طول عمر برای استاد روضاتی و توفیقات بیشتر برای حضرت آقای برکت است که و این زحمت را متقبل شدند. خداوند همه ما را عاقبت بخیر گرداناد. و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین.
نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

دیوید مک لین

کتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر

منابع مشابه بیشتر ...

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

محسن رفعت

کتاب پیش رو تلاشی است برای فهم روش تفسیری ابن ابی الحدید و می کوشد روش تعامل او با حدیث و روایت را د

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

دیوید مک لین

کتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر

دیگر آثار نویسنده