معرفی کتاب

انتشار کتاب تازه‌ای در باره وضعیت شیعیان لبنان طی سالهای 1918 ـ 1043 آن هم توسط دختر احمد چلبی، شخصیت برجسته عراقی، یکی از جدیدترین آثار منتشره در جهان عرب است که توسط دارالنهار یک ناشر برجسته لبنانی انتشار یافته است. می‌دانیم که خاندان چلبی از خاندانهای برجسته عراقی شیعی است که عرصه فعالیت اقتصادی و سیاسی‌‌شان طی چهار نسل در گستره سرزمین‌های عربی بوده است. احمد چلبی از مخالفان دولت بعثی عراق است که پس از سقوط این دولت نقش مهمی در تحولات جاری داشته است.

تمارا چلبی یا شلبی متولد بیروت است و درین فرهنگ رشد یافته است. تحصیلات عالیه او در دانشگاه براون، کمبریج و هاروارد بوده و در دانشگاه اخیر دکترایش را گرفته است.
عنوان اصلی کتاب (چاپ 2006) این است: the shi,is jabal ,amil and the new lebanonو عنوان عربی که آنکه به تازگی (2010) منتشر شده چنین است «شیعة جبل عامل و نشوء الدولة اللبنانیه 1918 ـ 1943». مترجم عربی آن خانم عایده سرکیس است.

به اختصار باید گفت، این کتاب بر آن است تا نشان دهد «جبل عامل» که دوره عثمانی به هیچ گرفته می‌شد و هیچ هویت مستقلی نداشت، با انحلال دولت عثمانی، و در گیرودار تحولات سیاسی از دوره قیمومیت لبنان تا تشکیل لبنان، به تدریج وارد سیاست و اجتماع شد و تلاش کرد تا با تأکید بر هویت شیعی خود، جایی در این تحولات و موقعیت آینده لبنان داشته باشد. این مرحله، حساس‌ترین دوره برای جامعه شیعه است و تمامی آنچه در حوزه های مختلف اقتصاد، سیاست و فرهنگ رخ می دهد، از زاویه تغییر، مورد توجه نویسنده قرار گرفته است. کتاب خانم چلبی، یک سره، روی هویت شیعی منطقه به عنوان یک محور تأکید دارد و بر این اساس به مسائل مختلف پرداخته است.

کتاب در چهار فصل سامان یافته است:
فصل اول: پیش از لبنان بزرگ: جبل عامل در ولایت بیروت، با عناوین فرعی:
حاشیه ولایت بیروت، انسان و زمین، اقتصاد جبل عامل، ترکیب اجتماعی جبل عامل از: کشاورزان، علما، زعما، و شخصیت‌ها، جنگ جهانی اول و جامعه عاملی، وجه سیاسی جبل عامل، آموزش و سیاست فرهنگی،

فصل دوم: از جبل عامل تا لبنان جنوبی، با عناوین فرعی:
انحلال و وضعیت سیاسی جدید، جبل عامل و جنبش فیصل، رهبران جبل عامل در میان سیاست و اقدامات نظامی، کنفرانس وادی الحجیر. تعریف جبل عامل در دولت جدید: از جبل عامل تا لبنان جنوبی، تعریف دولت لبنان، لبنان کوچک، لبنان بزرگ. جبل عامل و مشکلات ایدئولوژیک.

فصل سوم: ورود درمسلک های سیاسی و دینی با عناوین فرعی:
سیاست مطلوب: شکل گیری جماعت و تبلور آن، انتفاضه 1936 و مطلوب نهایی، ابزار مطالبات نهایی از روزنامه ها ومطبوعات. پارلمان لبنان عرصه فعالیت رهبری عاملی‌ها، نمونه‌هایی از فعالیت ها، مسلک‌های دینی:‌برجستگی شخصیت های دینی، بحران مناصب دینی، ورود در عرصه آموزش: مدرسه عاملی ها در بیروت، مدرسه جعفریه در صور.

فصل چهارم: تاریخ عاملی با هویت لبنانی با عناوین فرعی:
بسوی برابری تاریخی، نمونه‌های مارونی و نسخه شیعی، روایت شیعی رایج، روایت عاملی شیعی تعریف شده، مجله العرفان و روزنامه‌نگاری: آینه ای برای جبل عامل.

کتاب در 325 صفحه سامان گرفته و منابع، فهرست اعلام و اماکن تا ص 370 ادامه یافته است.
منذر محمود جابر مقدمه ای نسبتا مفصل (13 ـ 31) بر این کتاب نوشته و شرحی از دیدگاه تمارا به دست داده است.
یقینا کتاب ارزش ترجمه آن هم توسط مترجمی زبردست و مسلط به نثر جدید عربی دارد.

خانم تمارا چلبی کتابی هم با عنوان( Late for Tea at the Deer Palace (2006 در باره چهار نسل از خانواده خود نوشته است.