معرفی کتاب

در هیاهوی سیاست زدگی عجیب و غریبی که جامعه را گرفته است برخی از افراد سر در کاغذهای قدیمی کرده اسناد کهنه را از این طرف و آن طرف گرفته انتشار می دهند. اما همین اسناد تجربه های شگفتی را از تاریخ ما منعکس می کند که اگر در آن ها دقت کنیم بسیار آموزنده است.
روزگاری مشروطه شد و به تدریج غرب گرایی آمد. رضا شاهی بود و تخت و تاجی. تلاش کرد عمامه را از سر روحانیون بردارد و چادر را از سر زن. به هر امنیه‌ای در هر شهری دستور داده شد که اگر شیخی دید عمامه اش را بردارد. اگر زنی با چادر دید، چادر را از سرش بکشد. اگر جایی تعزیه ای برگزار شد آن را تعطیل کند.
اما چنین نبود که این فرمانها مو به مو اجرا شود. زیرا تغییر وضعیت جامعه آن هم وضعیتی که قرنها به آن عادت کرده و جز دین و ایمانش بود مشکل می نمود.
بخشی از اسناد ما در باره این اوضاع وانفسا است. دولت در حسرت ترقی می سوزد اما مردم راه ترقی را این نمی دانند. رضا شاه تصور می کرد اگر این تغییرات را بدهد همه ایران اصلاح می شود و ما فرنگستان می شویم و مترقی. اما...
این روزها بخشی از اسناد مربوط به اردکان و عقدا و روستاهای اطراف با عنوان زلالی چشمه منتشر شده است. این دفتر اول است و گویا اسناد دیگری از همین قماش در راه. بیشتر اسناد فقط تصویرشان منتشر شده است اما برخی از اسناد علاوه بر تصویر، متن حروفی آنها نیز چاپ شده است.
بخشی از این اسناد مربوط به رعایت بهداشت عمومی است. مثلا نامه ای وجود دارد که دستور می دهد مردم حق ندارند اموات خود را در آب های جاری شستشو دهند.
سندی دیگر وجود دارد که خرید رختخواب و البسه افراد مریض را ممنوع کرده است.
اما فصل سوم کتاب اسناد مربوط به کشف حجاب و محدودیت پوشیدن لباس روحانی است.
در سال 1319 گزارش شده است که در عقدا نه تنها زنان با چادر رفت و آمد می کنند بلکه مراسم تعزیه نیز برگزار می شود و هیچ کس واکنش نشان نداده و حتی کدخدا هم مدافع آن است.
فرمانداری یزد هم در سال 1316 هم بر اساس این نظریه که باید تعداد روحانیون محدود باشد گلایه کرده است که برخی از روحانیون اجازه پوشیدن لباس را از راه های غیر عادی گرفته و باید این وضعیت کنترل شود.
اطلاعیه دیگر فرمانداری یزد:
نظر به این که مسأله کشف حجاب و تقلیل ارباب عمائم و جلوگیری از روضه خوانی و خارج کردن موهومات از سر مردم و آشنا نمودن اهالی را به اجرای تمدن امروزه سیاست اساسی داخلی دولت و بخشدار هر محل موظف است با نهایت جدیت در اجرای منویات دولت اقدام و این موهومات را از سر اهالی خارج کند و بدیهی است که هر کدام از مأمورین در این باب غفلت و مسامحه کنند شدیدا مورد تعقیب خواهند شد. ...
و گزارش دیگر از عقدا: محترما به شرح زیر معروض می دارد اولا در حوزه عقدا موضوع کشف حجاب به کلی عملی نشده و عموم زن ها با حالت قدیمه باقی هستند و مأمورین مربوطه هم هیچ اقدامی برای کشف حجاب نمی کنند....