معرفی کتاب

کتاب الامامة و السیاسه ابن قتیبه از آثار جنجالی است و این هم به خاطر اطلاعاتی است که در این کتاب در باره رخدادهای مربوط به پس از رحلت رسول خدا (ص) در این کتاب وجود دارد.
ابن قتیبه مورخ و ادیب و لغوی شناخته شده ای است و آثار مهم او از جمله المعارف، عیون الاخبار، تأویل مختلف الحدیث و ... شناخته شده است.
در باره انتساب کتاب الامامه و السیاسه به وی تردیدهایی ابراز شده و این مساله همچنان بین نفی و اثبات نویسندگان و پژوهشگران ادامه دارد.
در دهه هفتاد چندین مقاله در این باره در مجله الابحاث (دانشگاه امریکایی بیروت) منتشر شد. بعدها شماری دیگر هم مقالاتی در این باره نوشتند که آخرین آنها مقاله آقای دکتر ناجی است که در همین کتاب به همراه مقالات پیشگفته منتشر شده است.
نسخه ای از این کتاب به شماره 13068 در کتابخانه مجلس شورای اسلامی وجود دارد که به خطی مغربی - اندسی است. چند ماه پیش که دکتر ابراهیم شبوح - رئیس سابق کتابخانه ملی تونس و موسسه آل البیت اردن - به ایران آمد از نسخه بازدید کرد و بر اساس شناختی که نسبت به خط مغربی داشت گفت که این اثر به خط مغربی - اندلسی و به احتمال زیاد از اواخر قرن هفتم یا اوائل قرن هشتم هجری است.
خط کتاب عالی اما متاسفانه چند صفحه از آغاز و پایان آن افتاده است.
نسخه چاپی تصویری از نسخه زیبای خطی است که با نهایت دقت اسکن شده و نزدیک به متن اصلی منتشر شده است.
علاوه بر آن در کنار کتاب شماره جلد و صفحه نسخه چاپ شده الامامه و السیاسه با این نسخه تطبیق داده شده و به همین جهت فهارس اعلام نسخه چاپی نیز برای استفاده در این نسخه به آخر کتاب ضمیمه شده است. این فهرست بر اساس شماره جلد و صفحه نسخه چاپی که در کنار صفحات نسخه عکسی آمده قابل دسترسی است.
در این کار آقای دکتر عبدالجبار ناجی کتابخانه را یاری کردند و علاوه بر زحماتی که در کل متحمل شدند مقاله ای مفصل هم در باره کتاب نوشته اند که در بخش ضمایم کتاب آمده است.
ضمائم دیگر کتاب سه مقاله دیگر از دانشمندان معاصر عرب در باره انتساب کتاب به ابن قتیبه و بحث در این باره است.
تفاوت نسخه خطی با چاپی نیاز به تصحیح مجدد این کتاب را مطرح می کند به خصوص که به نظر می رسد صفحاتی در این نسخه وجود دارد که در نسخه چاپ نیست. مع الاسف نسخه چاپی الامامه و السیاسه، نسخه چندان قابل اعتمادی نیست. برای این کار البته باید به دنبال نسخه های دیگر هم گشت.
چاپ کتاب در نهایت نفاست صورت گرفته و در تیراژ 500 نسخه منتشر شده است.
این اثر به عنوان یک تحفه ایرانی برای مسلمانان و فرهیختگان مغربی آماده شده و به آنان نیز تقدیم شده است.