معرفی کتاب

بدون شک مهم ترین یاور امام در جریان شروع تحولات انقلاب اسلامی از سال 41 تا 56 حاج آقا مصطفی خمینی بود که به عنوان نزدیکترین مشاور امام و با تمام وجود مشغول فعالیت بود.
این شخصیت روحانی، افزون بر این، در علم و دانش حوزوی نیز استوار بود و میان همگنان خود به عنوان چهره ای زبده شناخته می شد. آثار برجای مانده از وی گواه این مطلب است. دانش دینی وی در حدی بود که امام او را امید آینده اسلام می دانست.
ساواک روی حاج آقا مصطفی به اندازه خود امام حساسیت داشت وبا تمام وجود به کنترل وی می پرداخت. آنچه در این کتاب آمده، گزارش هایی است که ساواک از فعالیت وی ثبت کرده است که نباید یک صدم آن چیزی باشد که وجود داشته است.
تمام کسانی که با حاج آقا مصطفی بوده اند از هوش و ذکاوت سیاسی وی سخن گفته و از مدیریت او در قضایای انقلاب و هدایت جریان های مختلف و رعایت اعتدال و واقع بینی سخن گفته اند.
مع الاسف در طول این سالها آن گونه که باید و شاید شخصیت حاج آقا مصطفی به خوبی شناسانده نشده است.
در این کتاب، پس از یک شرح حال پنجاه صفحه ای، اسناد مورد در پرونده ساواک شهید حاج آقا مصطفی درج شده است. نخستین سند از 17/3/42 و آخرین سند 24/7/57 مربوط به مراسم سالگرد ایشان است.
یک سند جالب تهیه گزارشی است از تمامی افراد وابسته به خاندان امام با ذکر نام و فامیل و شغل که به نوبه خود بسیار جالب است.
درج بازجویی های ایشان در این پرونده از مطالبی است که به خوبی می تواند موقعیت حاج آقا مصطفی را در رویدادهای زمان دستگیری امام در خرداد 42 نشان دهد.
دادن تعهد از طرف ایشان برای عدم مداخله در سیاست (ص 157) از نمونه تعهداتی است که ساواک بارها و بارها از افراد مختلف می گرفت و هیچ گاه رعایت نمی شد.
فعالیت حاج آقا مصطفی در سفر مکه در جای جای کتاب مورد توجه قرار گرفته و در باره آن گزارش هایی در این پرونده درج شده است.
در میان اسناد گزارش هایی وجود دارد که سازمان فعالیت روحانیون انقلابی در نجف را روشن می کند. این اسناد می تواند روشنایی خاصی بر فعالیت های انقلابی این دوره و نیزمعرفی چهره هایی که درگیر این فعالیت ها بوده اند، بیندازد. (برای نمونه ص 195)
یک گزارش جالب از دیداری است که حاج داداش داشته و پس از بازگشت از نجف به قم، ساواک او را تخلیه اطلاعاتی کرده و وی که به طرف خود اعتماد داشته شرحی جالب از وضعیت امام در نجف ارائه کرده است (ص 247).
اخباری هم در باره کنترل حاج آقا مصطفی توسط حزب بعث در این کتاب آمده و گفته شده است که از سوی بعثی ها به وی توصیه شده است که از بدگویی نسبت به بعث در جلسات خودداری کند (ص 264).
این سند هم جالب است: در جریانات اخراج ایرانیان از عراق، خمینی بیشتر از هر یک از آخوندها فعالیت از خود نشان می داد و حتی درخواست کرده بود که به وی اجازه دهند از عراق خارج گردد و گذرنامه وی نیز مدت یک ماه در امن العام عراق بود که بعدا معلوم نشد که چطور و چگونه با وی کنار آمدند و وی را در عراق نگه داشتند. به طور کلی خمینی آدمی است کله شق و مصمم و مبارز که از خصوصیات وی به حساب می آید (ص 304).
سند بعدی هم جالب است (ص 305) و نشان از مقاومت امام در برابر خواسته های حزب بعث دارد.
در حج بعدی هم که در سال 53 بوده حاج آقا مصطفی حضور داشته و عده زیادی از ایرانیان با وی ملاقات کرده اند. (ص 331).
خبری هم از رفتن حاج آقا مصطفی بر مزار دکتر شریعتی به همراه امام موسی صدر و عده ای دیگر از دانشجویان ایرانی مقیم آلمان در این پرونده آمده است (ص 350).
اخبار زیادی هم در باره مراسم بزرگداشت حاج آقا مصطفی در این پرونده آمده و نمونه ای از سخنرانی ها درج شده است.