معرفی کتاب

دکتر زریاب خویی از چهره ای برجسته علمی کشور بود که پس از انقلاب در خدمت چندین دایرة المعارف قرار گرفت و مدخلهای بسیار مفصلی در موضوعات متنوعی در حوزه تاریخ اسلام و تشیع و ایران نوشت. وی سنگین و استوار می نوشت و نثری استوار و در عین حال روان داشت. تحقیقات وی نیز تازه های فراوان داشت گرچه به هر حال برخی از آنها در حال و هوای فضاهای فکری بود که در دوره معاصر بسیاری گرفتار آن هستند.
از وی مجموعه مدخلها و مقالات چاپ شده است چنان که آثاری هم. اما اینک گزیده ای از نوشته های وی انتخاب در حوالی 800 صفحه انتشار یافته است.
این مجموعه شامل مقالات متنوع و کوچک و بزرگی است که غالبا در باره افراد یا موضوعات تاریخی و ادبی نوشته شده است.
گردآوری این مقالات در یکجا کار بسیار سودمندی است و به خصوص برای کسانی که به دنبال مطالعه آثار دلپذیری هستند که متنوع و در عین حال محققانه باشد این اثر بسیار سودمند است.
این گفتارها برخی گزارشی است. مثلا گزارشی که وی در سال 1328 ش در باره کتابخانه مجلس شورای ملی (وقت) نوشته است.
برخی در باره اشخاص است. مثلا در باره تقی زاده آنچنان که من شناختم. در باره محیط طباطبائی، در باره مصطفی معین، در باره باستانی پاریزی و بسیاری دیگر.
برخی جنبه ادبی دارد مثلا : فردوسی و طبری، ترجمه های قرآن، نگاهی تازه به مقدمه شاهنامه و..
برخی در باره مسائل تمدن اسلامی است. مانند باران از نظر دانشمندان اسلامی، یک مناظره در باره احکام نجومی
برخی مسائل کلامی است مانند غزالی و ابن تیمیه، وحدت وجود، مثل افلاطونی، عقائد ابن مقفع، عقاید ابن راوندی و ...
و بسیاری دیگر.
این نوشته ها هر کدام مربوط به زمانی و چاپ شده در نشریه وکتابی است که در آغاز هر یک به آنها اشاره شده است.