معرفی کتاب

شاید این نخستین بار باشد که در زبان عربی یک کتاب مستقل و نسبتا مفصل در باره دولت صفوی منتشر می شود. اما چه قدر بد است که این کتاب عوض این که از زبان یک محقق ایرانی نوشته شود از زبان یک فرنگی که نگاه مثبتی هم به شیعه و صفویه ندارد نوشته می شود.
آن هم درست زمانی که موج حملات علیه صفویه در میان اعراب بالا گرفته و ایران و تشیع به عنوان موج صفوی معرفی شده و هرچه فحش است نثار ایران و دولت صفویه می شود.
کتاب حاضر اثر کولن تیرنر نوشته شده است که پایان نامه دکتری وی بوده و روزگاری در ایام انقلاب در ایران نیز بوده و گهگاه به صورت شفاهی هم مطالبی را از این و آن نقل می کند.
کار به لحاظ پژوهشی معمولی است و گرچه از مصادر عمومی این دوره استفاده شده اما به لحاظ سطح پژوهشی قابل مقایسه با کارهایی که شماری دیگر از علاقه مندان به دوره صفوی در غرب انجام داده اند نیست.
در عین حال از آن روی که از اول تا آخر این دولت را در برگرفته و نگاه کلی به این دوره دارد طبعا مورد استقبال خواهد بود به خصوص که اثر دیگری در این زمینه در عربی وجود ندارد.
اساس کتاب روی تفکیک مفهوم ایمان و اسلام گذاشته شده و مؤلف معتقد است که قران به مفهوم ایمان توجه دارد و اسلام به مهفوم شریعت و نزاع اهل ظاهر و باطن همیشه وجود داشته است. پیش از صفویه ایمان و اسلام باطنی بر تشیع غلبه داشته و بعد از آن اسلام و شریعت. وی دو اصطلاح جوانی و برانی را به جای گرایش اهل باطن و اهل ظاهر استفاده کرده است.
کتاب در شش فصل تنظیم شده است:
اول باز شناسی مفهوم اسلام و ایمان
دوم: دین در ایران دوره میانی تا طلوع دولت صفوی
سوم: استواری سلسله صفوی و برآمدن گرایش ظاهری
چهارم علامه مجلسی بزرگترین عالم اهل ظاهر
پنجم: ظاهر گرایی زیر فشار عقیده انتظار ورجعت
ششم: نتایج و خلاصه و منابع ومصادر