برچسب ها: حجاب

۶ مقاله

مقالات

خلاصه

نویسنده کتاب برهان المسلمین که در سال 1307 خورشیدی نوشته و منتشر شده است، می کوشد تصویری از اسلام ارائه دهد که اصول و فروع آن با تمدن جدید و جنبه های مثبت آن سازگار است. اگر هم مواردی اختلاف وجود دارد، نویسنده سعی می کند ثابت کند اسلام دلایل موجه تری برای آن موارد دارد. کوشش های مسلمانان ایرانی برای نشان دادن این تصویر از اسلام، بیشتر از پس از مشروطه جدید شد و تاکنون و در منازعه طولانی اسلام و غرب، تاکنون ادامه داشته است. این کتاب، یکی از آن دست آثار است که گزارش تعدادی را در کتاب گفتمان تمدن اسلامی در دوره پهلوی آوردم، اما این مورد را پس از آن یافته و گزارش آن را در اینجا تقدیم می کنم.

خلاصه

مقدمه ای است کتابشناختی در باره مساله زن و دین در دوره پهلوی اول. طبعا در این باره مطلب فراوان است، و این تنها مروری بر کلیات این بحث است.

خلاصه

طی سالهای پس از کشف حجاب در دوره رضاشاه، با یا بی توصیه حکومت، سعی شد آثاری در باره وضع زن در دوره جدید نوشته شود. ترجمه برخی از آثار مصری ها بویژه قاسم امین از این دست بود. شخصی به نام مجتبی فاطمی هم کتاب پر حجمی با نام «طلایه» در باره زن در فکر اسلامی و ایرانی نوشت و آن را به فوزیه تقدیم کرد. او سعی کرد جایگاه زن در اندیشه دینی را با رویکرد جدیدی توضیح دهد. آنچه در پی می آید گزارشی از این کتاب است که در کتاب «گفتمان تمدن اسلامی در دوره پهلوی» آورده ام.

خلاصه

سالها پیش مقاله ای با عنوان «مسأله حجاب و تأثیر اندیشه های قاسم امین مصری در ایران» نوشتم که در همین مجله (آینه پژوهش شماره 70، 1380) منتشر شد. در اینجا، صرف نظر از آن، دو مسأله را پیگیری خواهم گفت: یکی بالا گرفتن مباحث مربوط به زن در دوره پهلوی اول و برخی از کارهای عربی مصر و عراق که در ایران تأثیر گذاشت. دیگر شرح مفصلی از دیدگاه های فرید وجدی در کتاب «المرأة المسلمه» که در نقد قاسم امین نوشته و سال 1309 به فارسی درآمده است. هدف از گزارش کتاب فرید وجدی، نشان دادن آن است که چطور روش و محتوای استدلال در مسأله حجاب و حقوق زن، از شکل سنتی آن خارج شد، و تحت تأثیر روشهای غربی به سمت و سوی استدلال های اجتماعی رفت. این تغییر، یک تغییر کلیدی در مدل فکر اسلامی در عصر اخیر است. در اینجا ما با استدلالهایی روبرو هستیم که ممکن است برخی از آنها، فصلش گذشته باشد، اما مرور بر تاریخ این استدلالها، ما را با تطور استدلالهایی که در یک قالب کلی می شود از آن با عنوان مرحله ای «کلام جدید» یاد کرد.

خلاصه

این نوشته مروری است بر دیوان اسماعیل فراهانی، طلبه ای که سالهای 1305 تا 1310 ش در قم بود و سپس به اداره ثبت رفت. او طی اشعار خود، گزارش مفصلی از وضعت فرهنگی، دینی، اجتماعی و سیاسی روزگار خود را طی چهار دهه (تا سال 1343 ش) ارائه کرده است.

خلاصه

نوشته کوتاه زیر مروری است بر کتاب جنایات تهمت او که در سال 1334ش منتشر شده است. علامه طباطبائی هم بر این کتاب، تقریظی نوشتند.