۲۲۱۹ کتاب - ۹۰۸ مقاله

کتاب ها

عنواندو رساله درباره ی فتوت و تصوف در طریقت های صفویه و رفاعیه

نویسندهمهران افشاری

ناشرانتشارات دکتر محمود افشار

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپتهران

تیراژ۱۱۰۰نسخه

عنواناسناد نفت و جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران

نویسندهتورج اتحادیه

ناشرنشر فرزان روز

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپتهران

تیراژ۱۱۰۰نسخه

شابک8-321511-964-978

تعداد صفحات۵۶۰ص

عنوانمسئله ی علم و علم انسانی در دارالفنون عصر ناصری: پژوهشی در آثار مکتوب شناخته شده ی دارالفنون (از 1267تا 1313ق)

نویسندهنویسندگان

ناشرنشر پژوهشکده مطالعات فرهنگ و اجتماعی

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپتهران

تیراژ۲۰۰ نسخه

شابک2-055-226-622-967

عنوانمصدق 1332-1322

نویسندهگفت و گوی محمدصادقی با فریدون مجلسی

ناشرنشر پایان

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپتهران

تیراژ۵۵۰نسخه

شابک2-57-5742-600-978

تعداد صفحات۲۸۴ص

عنواننظام نااجتماعی: مناسبات قدرت و سیاست گذاری اجتماعی در ایران پسا انقلاب

نویسندهیاسر باقری

ناشرنشر نی

تاریخ چاپ۱۳۹۸

مکان چاپتهران

تیراژ۱۱۰۰نسخه

شابک4-0277-06-622-978

تعداد صفحات۲۷۴ص

عنوانساسانیان و اعراب: دیپلماسی و بیزانس در شبه جزیره ی عربستان در قرن ششم میلادی

نویسندهمهناز بابایی

ناشرانتشارات مروارید

تاریخ چاپ۱۳۹۸

مکان چاپتهران

تیراژ۳۳۰نسخه

شابک3-795-191-964-978

تعداد صفحات۱۳۶ص

عنوانخاطرات تهران و بیروت

نویسندهجان اسکیلز ایوری

ناشربنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه

تاریخ چاپ۱۳۹۸

مکان چاپتهران

تیراژ۱۱۰۰نسخه

شابک5-582-253-600-978

تعداد صفحات۱۷۶ص

عنوانزنان زرخرید؛ بررسی وضعیت کنیزان در ایران: از طاهریان تا مغول

نویسندهفریبا کاظم نیا

ناشرانتشارات تیسا

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپتهران

شابک7-233-223-622-978

عنوانشاه، انقلاب اسلامی و ایالات متحده

نویسندهداریوش بایندر

ناشربنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه

تاریخ چاپ۱۳۹۸

مکان چاپتهران

شابک2-538-253-600-978

تعداد صفحات۴۹۶ص

عنوانتازی در تکاپوی تطور؛ دگردیسی زبان عربی در دوره های پسا اسلامی

نویسندهیوهان فوک

ناشرسازمان انتشارات جهاد دانشگاهی

تاریخ چاپ۱۳۹۸

مکان چاپتهران

تیراژ۱۰۰نسخه

شابک9-283-460-600-978

عنوانسیاحانی که به ایران آمدند (دو جلدی)

نویسندهداریوش شهبازی

ناشرنشر ماهریس

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپتهران

تیراژ۳۰۰نسخه

شابک5-14-6934-622-978

تعداد صفحات۵۵۰ص

عنوانوزارت و دیوان سالاری ایرانی در عصر اسلامی

نویسندهسید صادق سجادی

ناشرانتشارات دکتر محمود افشار

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپتهران

تیراژ۱۶۵۰ نسخه

عنواننهضت جنگل از ظهور تا افول

نویسندهکورش اسداله پور

ناشرنشر نظام الملک

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپتهران

تیراژ۵۰۰نسخه

شابک۹-۸۴۵۵۴۷-۶۰۰-۹۷۸

تعداد صفحات۳۶۰ص

عنواناندیشه های سیاسی در اروپای سده های میانه

نویسندهجان. بی. مورال

ناشرنشر مانیا هنر

تاریخ چاپ۱۳۹۸

مکان چاپتهران

تیراژ۵۰۰نسخه

شابک4-897585-600-978

تعداد صفحات۲۹۰ص

عنوانجستارهایی در زمینه ی گیلان عصر قاجار

نویسندهنویسندگان

ناشرنشر میراث ماندگار

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپقم

تیراژ۵۰۰نسخه

شابک4-61-7743-600-978

عنوانجهان در خلوت تنهایی: بررسی آراء و نظریه های ادبی استاد دکتر عبدالحسین زرّین کوب

نویسندهمحمدرضا شعبانی

ناشرنشر زوار

تاریخ چاپ۱۳۹۸

مکان چاپتهران

تیراژ۵۵۰نسخه

شابک6-578-401-964-978

تعداد صفحات۸۹۸ص

عنوانفلسفه ی تحلیلی تاریخ: تحلیل فلسفی معرفت های تاریخی

نویسندهمجید کافی

ناشرپژوهشگاه حوزه و دانشگاه

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپقم

تیراژ۳۰۰نسخه

شابک8-300-209-600-978

تعداد صفحات۳۲۴ص

عنوانخاندان حمّوئیان (بررسی کارنامه ی علمی، فرهنگی و سیاسی خاندان حمّوئیان خراسان، شام و یزد)

نویسندهسیدسعید احمدپور مقدّم

ناشرنشر میراث مکتوب

تاریخ چاپ۱۳۹۹

مکان چاپتهران

تیراژ۵۰۰نسخه

شابک4-162-203-600-978

برو به صفحه:

مقالات

خلاصه

شب هنگام، نخست وزیر صفوی، شیخ علی خان زنگنه، عازم مسجد است... شبه درویشی را می بیند که .... شمع را از خادمش می گیرد، و او را دور می کند. آنگاه بارانی اش را روی درویش و ... می اندازد تا مردم متوجه او نشوند... و آنگاه عازم مسجد می شود و باقی ماجرا

خلاصه

تقابل سنت و تجدد، و تأثیر آن در عرصه های مختلف، از عرفیات گرفته تا شرعیات، یکی از مسائل جدی ما طی نزدیک به دو قرن بوده و هست و به نظرم می رسد همچنان ادامه دارد. این جدال، یکی از سخت ترین جدالها در فرهنگ ایرانی و اسلامی است. در این باره فراوان نوشته شده، اما همچنان و به خصوص در عرصه های جزئی تر، باب تحقیق باز است. بحث خزینه و دوش به یک معنا در صد سال گذشته و به صورتی دیگر در ده سال گذشته، محل یک مناقشه بوده است. در اینجا، مروری بر این جدالها را خواهید یافت.

خلاصه

در میان یک مجموعه شعر هجو، اشعاری در باره راه حج آمده که گرچه سبک و گاه با استفاده از کلمات نازیباست، اما به هر حال برای شناخت راه حج در دوره ای که شماری از حجاج با شتر و برخی از راه دریا و با کشتی می رفتند مفید است.

خلاصه

گزارش سخنرانی بنده با همین عنوان در خانه اندیشمندان علوم انسانی در شب هشتم محرم (16 شهریور 1398) است.

خلاصه

شخصی به نام ملافرج الله، در پشت یک نسخه خطی، پانزده مورد از خواب هایی را که دیده، و بیشتر مربوط به سالهای 1237 تا 1239 ق است، نوشته و این متن آن خواب هاست.

خلاصه

شماری از شبه دانشها در تمدن مسلمانی بوده و هست که نقش موثری در کاهش تأثیر مفهوم علم و ایجاد ممانعت برای عمومی کردن آن در میان مسلمانان داشته است.

خلاصه

گزارشی است کوتاه از فعالیت های استاد محمد تقی دانش پژوه که در مقدمه کتاب «محمدتقی دانش پژوه در دانشگاه تهران» نوشتم.

خلاصه

کتابچه اسلام خالص، اثری از سید محمدعلی مبارکه ای (م 1325ش) است، یک منبری پرکار و نویسنده که در باره مسائل مختلف دینی متناسب و ناظر بر تحولات اجتماعی دوره رضاشاهی و روزگار پس از مشروطه نوشته شده است. این اثر در واکنش به سختگیری نسبت به لباس روحانیت و نیز واکنش علما در رواج لباس و پوشش فرنگی نوشته شده است. آنچه در ادامه می آید، مقدمه ای است که برای این کتابچه نوشته ام.

خلاصه

در این گزارش، با پرده ای از جدال میان تجربه، قیاس، و اشراق در حوزه علم کیمیا، طب و احکام نجومی آشنا می شویم، امری که سرگردانی جدی موجود در آن را همراه با عدم تعریف دقیق از تجربه و قیاس واستدلال و اشراق، و خلط میان آنها میان متفکران اسلامی نشان می دهد، امری که معضل مهم در تاریخ مفهوم علم در تمدن اسلامی است. این گزارش مبتنی بر فصلی از کتاب الشجرة الالهیه از شهرزوری از فیلسوفان اشراقی نیمه دوم قرن هفتم هجری است.

خلاصه

گفتگویی است به ابتکار خبرگزاری حوزه با این بنده خدا. بخشی از سوالات در باره فعالیت های نوشتنی و تعدادی هم در باره فعالیت های کتابخانه ای.

خلاصه

رفیق توفیق از محمد علی قزوینی، بدون شک، برجسته ترین اثر سیاسی دوره صفوی است، اثری که به سیاست، به مثابه یک علم می نگرد و سعی می کند، بر اساس آن علم، توصیه هایی به شاه و دیگر زمامداران وقت داشته باشد. در این کتاب، آگاهی های ارجمندی در باره نظام سیاسی صفوی، وضع اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و بسیاری از نکات ریز در باره این دوره پرداخته شده است. من دوست دارم این اثر را تا اندازه با اثر شهریار ماکیاول مقایسه کنم و بگویم که محمد علی قزوینی، تا اندازه ای همان راه را رفته است. این کتاب در سال 1396 در 762 صفحه منتشر شد که بیش از 160 آن مقدمه بود که به طور کامل اینجا درج شده است.

خلاصه

موضوع این کتاب، مسأله تولید کتاب و نسخه‌خطی در اروپای مدرن و به طور خاص در انگلستان قرون شانزدهم و هفدهم میلادی است.

خلاصه

دکتر احمدی، در میان اعضای شورای انقلاب فرهنگی، مردی همه جانبه بود. در تهران و قم. از در راه حق شروع کرد، با شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد. به تربیت استاد معارف پرداخت، تربیت مدرس تهران و سپس قم را درست کرد. در تأسیس دفتر همکاری حوزه و دانشگاه فعال بود و عاقبت سمت را تأسیس و تا آخرین روزهای عمرش اداره کرد. او عمرش را نه برای نوشتن، برای تربیت دیگران برای نوشتن و جهت دادن به پژوهشگران برای نگارش های دانشگاهی صرف کرد.

خلاصه

مروری بر چند یادداشت از کسی است که زندگیش را با نماز و روزه استیجاری می گذرانده و در آخر وصیت کرده که همه آنها را از طرف صاحبانش به دیگری بدهید تا برایشان بخواند و بگیرد. بخشی دیگر از این یادداشت، فهرست قروض و وصیت نامه اوست.

خلاصه

نوشته های جاحظ علاوه بر جنبه های علمی مختلف آن، حاوی داده هایی است که برای تاریخ اجتماعی دوره عباسی بسیار سودمند است. نویسنده این کتاب، ام الخیر عثمانی، متخصص تاریخ اسلام (دوره میانی) تلاش کرده است تا بر اساس این کتاب، تاریخ اجتماعی این دوره را بیان کند. این کتاب، می توان آموزش خوبی برای کسانی باشد که به این حوزه علاقه مند بوده و سعی می کنند از دل متون، تاریخ اجتماعی دوره ای را بنگارند.

خلاصه

سال 1397 کتابی در 1157 صفحه در شرح حال امام خمینی رهبر فقید انقلاب اسلامی ایران توسط آقای هدایت الله بهبودی منتشر شد. این یادداشت را در باره برخی نکات انتقادی نسبت به این کتاب، همان وقت نوشتم.

خلاصه

انتقال افکار شیخی از کربلا به ایران، در چندین شهر، منازعات جدی به راه انداخت. کرمان، همدان و در رأس آنها تبریز، مرکز این جدالهای فکری بود، جدالهایی که محور آنها بحث معرفت امام، مسأله غلو، و مباحثی از این دست بود. در این زمینه رساله هایی در رد و ایراد وجود دارد که تاکنون منتشر نشده است. در مقاله حاضر، بر شماری از آنها مرور شده و گزارش این جدالهای فکری آمده است، مباحثی که هنوز هم گاه و بیگاه در حوزه های علمی ادامه دارد و بی شبهه، تا هر وقتی که حوزه های دینی ما با این مشخصه به حیاتشان ادامه می دهند، این مباحثات ادامه خواهد داشت.

خلاصه

تفکر غالی همواره در کنار تفکر شیعی معتدل حضور داشته است؛ از عصر خود امام علی (ع) تا به امروز. این جریان در قرن دوم و سوم، جریانی گسترده اما اغلب تحت فشار و در محدویت بود. در قرن چهارم و پس از آن تفکر غالی کاملا به حاشیه رانده شد، و تفکر عقلی ـ حدیثی بغداد و قم غلبه یافت. بعدها در قرن هشتم، حافظ رجب برسی با کمال شگفتی تفکر غالیانه را از زیر به سطح آورد و اشاعه داد، با این حال، فراگیر نشد. در تمام دوره صفوی هم، جریان غلو، همواره محدود بود تا آن که در قن سیزدهم عمدتا شیخیه وجوهی از تفکر غالیانه را مطرح کردند. صاحب روضات به عنوان یک شرح حال نویس و مورخ، تحلیلی از این ارتباط بدست داده که جالب است.

خلاصه

مطلب زیر، مشتمل بر دو نامه با یک گزارش تحلیلی در مقدمه آن است. این دو نامه در سال 1303ش در تحلیل اوضاع سیاسی وقت با دفاع از سردارسپه که آن وقت رئیس دولت بوده، نوشته شده است. این گزارش فارغ از درستی یا نادرستی در تبیین نیات این جریان و برنامه های آتی آن، که بعدها محقق شد، می تواند سودمند باشد.

خلاصه

یادداشت زیر، گزارشی است از یک مثنوی بلند از قرن سیزدهم هجری که در باره مسائل مذهبی، اختلاف نظرها و چند حکایت و بهره گیری های مذهبی از آنها و نیز علیه صوفیه سروده شده است.

خلاصه

جنگ اخباری ـ اصولی از اواخر قرن دوازدهم هجری شدت گرفت و تا نیمه های قرن سیزدهم ادامه داشت. در این فاصله، وحید بهبهانی و شاگردانش، وارد نبرد سختی با اخباری ها شدند. یکی از مهم ترین چهره های اخباری، میرزا محمد اخباری بود. در این فاصله، یکی از شاگردان سید علی طباطبائی صاحب ریاض، دست از طرفداری مجتهدان کشید و با پیروی از میرزا محمد اخباری، به جبهه اخباری ها پیوست. به دنبال آن، جبهه مجتهدان علیه وی سخن گفتند و او بیانیه در دفاع از خود نوشت و از این که گرفتار تکفیر و تفسیق شده است، گلایه کرد. متن این بیانیه را در اینجا ملاحظه می کنیم.

خلاصه

چه نسبتی میان آرای فلسفی آقای مطهری با علم تجربی وجود دارد؟ به عبارت دیگر، دیدگاه آقای مطهری در باره روش های عقلی و فلسفی، چه زمینه ای برای علم تجربی فراهم کرده و ایشان در نقد علم مدرن تا کجا پیش رفته است. یک نکته مهم در این گزارش، این است که وی به رغم آن که به دلیل خاستگاه فلسفی خود، تمایلی به ستایش از علم ندارد، اما به هیچ روی در دام دیدگاه های افراطی در باره علم دینی و غیر دینی نیفتاده است. متن زیر، برای سخنرانی در مراسم چهلمین سال شهادت استاد مطهری که توسط انجمن اندیشه و قلم برگزار شد، تهیه شده است.

خلاصه

بر ماست تا روی میراث فکری گذشته خود تأمل کرده و نقاط ضعف آن را آشکار کنیم. تا وقتی با دقت و منصفانه این نگاه را نداشته باشیم، راه به جایی نخواهیم برد. ما نباید بی دلیل برای گذشته خود کف بزنیم، بلکه باید به جای آن، به نقد میراث خود بپردازیم و از این کار خجالت نکشیم. ما باید دلایل عقب ماندگی خود را در گذشته جستجو کنیم، و بی دلیل با ستایش از تمدن اسلامی، عجب و تکبر بی خاصیت را به جامعه خودمان تزریق نکنیم.

خلاصه

فردی به نام محمد رضا اهرابی که حرفه اش روضه خوانی و در عین حال نویسندگی بوده، کتابی با عنوان مطالع الانوار در آداب زیارت و روضه خوانی و عزاداری نوشته، اما ضمن آن اطلاعات سودمندی از تاریخ اجتماعی و فرهنگی ـ مذهبی تبریز طی سالهای 1257 تا 1289 ق بدست داده است. برخی از این اطلاعات در قالب گزارش سفر، برخی حکایت و برخی هم از مشاهدات خود نویسنده است. جالب است که در یک قسمت مستقل، شرح عزاداری در تبریز در سال 1288 / 1871 را بیان کرده است. همچنین از قحطی سالهای 1285 تا 1289 نکات جالبی را بیان کرده است.

خلاصه

چندی قبل به همراه دوست عزیز جناب آقای رسول جزینی، به گردآوری وقف نامه های کتابها در دوره صفوی پرداختیم و اثری تحت همین عنوان وقف نامه های کتاب صفوی فراهم آوردیم. برای توضیح محتوای آنها، مقدمه ای نوشتم که ذیلا ملاحظه می کنید. در دوره صفوی، عمده کارهای فرهنگی و دینی از طریق وقف انجام می شد، در حالی که به مرور، سهم امام، جای آن را گرفت. بیشتر مدارس، رقبات وقفی داشتند و از درآمد آنها به طلبه ها شهریه تعلق گرفته و مخارج مدرسه از استاد و شاگرد داده می شد. در ضمن واقف، معمولا کتابخانه ای هم درست می کرد و کتبی وقف می نمود. بعدها دیگران هم ممکن بود کتابهایی وقف آن مدرسه کنند. از میان این وقف نامه ها می توان نکات مختلفی را در حوزه دین و مذهب و فرهنگ دریافت که سعی کرده ام فهرستی از آنها را در این مقدمه نشان دهم. در این کتاب تصویر 324 وقف نامه آمده است.

خلاصه

در دوره قاجاری، یکی از محصولاتی که از تبریز به تهران وارد می شد، سنگ مرمر بود. سند و گزارش زیر مربوط به این مسأله و نیز طاعونی است که در آن دوره، تبریز گرفتار آن شده و سبب مرگ و میر بسیار و فرار مردم از این شهر شده است.

خلاصه

چطور می شود حمام را اسلامی کرد؟ آیا می توان توصیه هایی را در باره حمام مطرح کرد که در این مورد مشخص، نوعی زیست متفاوت با آنچه که مثلا در غرب یا شرق هست، تعریف شود؟ اگر عبادات را منها کنیم، در امری مثل حمام، چه تفاوتی میان زیستی که در مدنیت اسلامی هست، با آنچه میان یهود و نصارا یا غرب هست وجود دارد؟ رساله دلاکیه، با این انگیزه نوشته شده است تا نظر اسلام در باره شغل دلاکی و آنچه در حمام می گذرد معلوم شود. البته حاج محمد کریمخان شیخی که آن را نوشته، از معلومات خود در طب سنتی و فیزیک یونانی هم استفاده کرده و یکجا در باره دلاکی از نظر عقل و شرع و عرف و حتی به اعتبار یک صنعت از آن سخن گفته است. نوشتن در این باره، این یک تجربه تاریخی است، تجربه ای که هنوز بسیاری به آن فکر می کنند.

خلاصه

در قحطی سالهای 1285 تا 1288 قمری، یک سوم جمعیت ایران نابود شد، و این درست زمانی بود که از بخش های متمدن جهان، به دلیل ایجاد راه آهن و امکان سریع نقل و انتقال مواد غذایی، آثار ویرانگر قحطی رخت بربسته بود. ماهها بلکه سالیانی طور کشید تا ایران بتواند از کشورهای همجوار و از جمله روسیه، گندم وارد کند. به علاوه که اغلب پولی هم در خزانه نبود، چون نه صنعتی در مملکت بود نه تجارت و نه راههای ارتباطی. در اینجا، یادداشت های یک نویسنده و عالم تبریزی را از تبعات ویرانگر این قحطی که در سال 1289 نوشته شده را ملاحظه می کنیم.

خلاصه

مناسبات میان علما، و اعتراضات آنها بر یکدیگر و پاسخ هایی که می دهند، روشنگر نکات جالبی است. در این یادداشت، دوستی از علما، دوست دیگرش را به خاطر برخی از کارهایش عتاب کرده و او پاسخ داده و در این پاسخ تفکیکی میان احکام جاری در زندگی بدست داده که جالب است.

خلاصه

مباحث معرفت شناسی، و به طور ویژه، بحث از تعریف علم، امکان رسیدن به حقیقت و مقابله با سوفسطائی گری در میان متکلمان، داستانی طولانی دارد. ابوالقاسم بلخی، در مقدمه کتاب المقالات خود که در علم ملل و نحل است، به بهانه پاسخ دادن به سوال جوانی، این مبحث را مطرح کرده تا مقدمتا توضیح داده باشد که چرا او بر این باور است که در میان این همه باورهای مختلف، عقاید خاصی دارد و آنها را درست می داند. این که چرا سخن دیگران درست نباشد؟ این که آیا اصلا می توان به حقیقت رسید یا خیر.

برو به صفحه: