۲۵۵۷
۰
۱۳۸۶/۷/۲۶
مجله نامه انجمن (معرفي رساله

مجله نامه انجمن (معرفي رساله "تجليات عباسيه" در اثبات آن که شاه عباس دوم مصداق اولي الامر است)

پدیدآور:

خلاصه

شماره جدید مجله نامه انجمن به بازار عرضه شد. سال ششم، شماره سوم پاییز 1385. توجه داریم که اکنون پاییز 1386 است. با این حال تاریخ مهم نیست مهم آن است که هر از چندی شماره‌ای تازه از این مجله را برابر دیدگان ببینیم.

معرفی کتاب

شماره جدید مجله نامه انجمن به بازار عرضه شد. سال ششم، شماره سوم پاییز 1385. توجه داریم که اکنون پاییز 1386 است. با این حال تاریخ مهم نیست مهم آن است که هر از چندی شماره‌ای تازه از این مجله را برابر دیدگان ببینیم. این مجله غالبا ادبی است و این شماره هم بیش از همه مقالات ادبی دارد. مثلا طنز در قطعات انوری از استاد موسوی گرمارودی. «سری» شاعر نابینای بیرجندی. نظامی شاعر ترکیب آفرین. مکر و نیرنگ در شاهنامه و چند مقاله دیگر. در میان مقالات این شماره، رساله ای شگفت از محمد امین یزدی چاپ شده که در سال 1067 نگارش یافته و برای صفوی شناسان و نیز کسانی که به مباحث سیاسی دوره صفوی علاقه مند هستند اثری جالب توجه باشد. این رساله که «تجلیات عباسیه» نام دارد در واقع از ابزاری نوین برای مشروعیت بخشیدن به حکومت این پادشاه استفاده کرده است. می دانیم کهآیه اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم در میان سنیان برای مشروعیت خلفا و سلاطین به راحتی مورد استفاده قرار می گیرد اما در میان شیعیان این آیه اختصاص به امامان معصوم (ع) داشته و هر از چندی که کسی جز آن از آن می فهمیده مورد اعتراض واقع می شده است. در اینجا جناب محمد امین یزدی همزمان از چند علم برای کار اصلی خود که مشروعیت دادن به حکومت شاه عباس ثانی است استفاده کرده است. مباحث قرآنی، ادبیات، حساب جمل و ریاضیات، ماده تاریخ سازی و در این وسط ارائه ملغمه ای از اینها برای این مخاطبین شک نکنند که مصداق آیه مزبور در آن زمان کسی جز شاه عباس ثانی نیست. مهم آن که تصریح می کند که شاه عباس ثانی نایبصاحب الامر (ع)است و این نکته‌ای شگفت تلقی می شود. آقای محمدرضا نصیری که رساله را با توضیحاتی چاپ کرده اند در مقدمه شرحی از تطبیق آیه مزبور بر سلاطین در میان برخی از نویسندگان سیاست نامه ها آورده ‌اند که سودمند است. نمونه هایی از دوره صفوی که آیه مزبور بر شاه اسماعیل یا شاه طهماسب اطلاق شده و این البته همان طور که گذشت خلاف رویه موجود در مبانی امامتی و کلامی در شیعه است. آقای نصیری در باره این رساله نوشته اند:‌ محمد امین یزدی در تجلیات عباسیه کوشش نموده است با تطابق حروف و کلمات آیه اطیعوا الله .... با رجال و شاهان صفوی این گونه بنمایاند که شاهان صفوی همان اولی الامری هستند که در قرآن مجید یاد شده و بنابرین اطاعت از آنان واجب شرعی است و به زبان مؤلف : اطاعت صاحبقران گیتی ستان را به دلایل عقلیه و شواهد قرانیه به نیابت صاحب الامر خاتمه اطاعت خدا و رسول دانند. در هر حال در مقدمه این رساله کوتاه اما معماگونه آمده است:‌ و بعد چون به موجب ندای کبریای یا ایها الذین آمنو اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم جبروت وجوب اطاعت اولی الامر که به مذهب جمعی، پادشاه اسلام و به اعتقاد بعضی ائمه اثنا عشر علیهم السلام اند و در این عهد صاحب الامر است و مجاز بر پادشاه اسلام که نایب صاحب الامر است اطلاق می شود حلقه غلامی و طوق بندگی در گوش و گردن کافه اهل ایمان کشیده و افکنده حکمای هوشمند آشنا و علمای فطرت بلند الهام رهنما در هر عهد از مبادی سلطنت ملوک اسلام الی الان کوشش و تلاش نموده اند که میان اولی الامر و پادشاه خود به مناسبتی سیما مناسبت عددیه که مناط استنباط اسرار قرآن است ملهم شوند و آن را تحفه محفل اورنگ نشین آن عهد ساخته کوس بشارت فتح این طلسم بر بام ثریا بنوازند..... و نتیجه برخی از مباحث آن که: خلاصه مطلب آن که در این عهد بر کافه برایا، حتی سلاطین، به این دوازده علامت که تا حال به ظهور پیوسته واجب است که اطاعت صاحبقران گیتی ستان را به دلایل عقلیه و شواهد قرآنیه به نیابت صاحب الامر خاتمه اطاعت خدا و رسول دانند. به هر حال این اثر برای صفوی شناسان اثری جالب توجه و برای علاقمندان به مباحث اندیشه سیاسی در دوره صفوی از نان شب واجب تر است.
نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

منابع مشابه بیشتر ...

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

محسن رفعت

کتاب پیش رو تلاشی است برای فهم روش تفسیری ابن ابی الحدید و می کوشد روش تعامل او با حدیث و روایت را د

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

دیوید مک لین

کتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

ابن ابی الحدید و فهم نهج البلاغه

محسن رفعت

کتاب پیش رو تلاشی است برای فهم روش تفسیری ابن ابی الحدید و می کوشد روش تعامل او با حدیث و روایت را د

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890

دیوید مک لین

کتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر