معرفی کتاب

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

خليل عبدالکريم از نويسندگان نوگرايي مصري است که سالها با اخوان المسلمون محشور بوده اما برخي از نوشته هاي وي سبب شده است تا در مصر تحت فشار قرار گيرد.

وي در سال 1930 ميلادي در اسوان مصر به دنيا آمد، در دانشگاه فؤاد اول تحصيل کرد و از سال 1952 تا زمان درگذشت شغل وکالت داشت.

خليل به خاطر همکاري با اخوان دو بار در سالهاي 1954 و 1965 به زندان افتاد.

برخي از آثار وي عبارتند از:

الجذور التاريخية للشريعة الاسلامية

مجتمع يثرب

شدوالربابة بأحوال مجتمع الصحابة

العرب و المرأة

قريش من القبيلة الي الدولة

دولة يثرب

فترة التکوين في حياة الصادق الامين

مفاهيم خاطنة ألصقوها بالاسلام

الاسلام بين الدولة الدينية و الدولة المدنية

الاسس الفکرية لليسار الاسلامي

نگاه وي و نيز نثر او به يک اندازه متفاوت با ديگران است به طوري که تحمل وي براي سنيان مصري دشوار است. نسبت به صحابه ديد انتقادي دارد و برخي از آثار او چنان است که ريشه بسياري از انديشه و افکار منتسب به اسلام را مربوط به شرايط تاريخي خاصي مي داند که سبب شده است تا مفاهيمي به اشتباه به دين نسبت داده شود.

استفاده از کلمات شگفت در ميانه نثر عربي جالب است. به خصوص استفاده از کلمات فارسي همراه با بيان اعراب و ترجمه آنها شگفت است.

آخرين کتاب او که پس از مرگش چاپ مي شود کتاب حاضر است که با عنوان «الا ... أمير المؤمنين علي بن ابي طالب». مطالبي است که به صورت متفرق در باره جنبه هاي خاصي از زندگي امام علي (ع) و يا نزديکان او است.

بخش اول در باره ابوطالب و در نقد دکتر محمود علي مراد است که کتابي با عنوان سيرة رسول الله نوشته و دارالهلال در مصر در سال 2000 آن را چاپ کرده است. وي اين سخن کينه ورزانه مؤلف را نقد کرده که گفته است که حضرت محمد (ص) چندان هم در حمايت ابوطالب نبوده است. وي شواهدي در نادرستي اين نظر ابراز کرده است. وي در آغاز اين بخش حمله به ابن هشام دارد و اين که چرا مطالبي از ابن اسحاق را حذف کرده است و اين که شايد دلايل سياسي داشته از جمله حذف اشعار اهل بيت رضوان الله تعالي عليهم که يکي هم قصيده امير المؤمنين علي کرم الله وجهه در رثاي پدرش است (ص 20).

از بخش دوم نوشته او کاملا آشکار است که مؤلف به تشيع گرويده است. اين امر بسيار شگفتي است. وي از ثالوث نامقدسي ياد مي کند که يکي «تيميه» است و ديگري «طلحه» و سوم «زبير»، اين ثالوث نامقدس بدترين فشارها را بر عثمان آوردند و بعدها هم رو به روي علي ايستادند. وي سپس مي نويسد: و عند ما تولي امير المؤمنين علي بن ابي طالب کرم الله وجهه منصب الامامة الاعظمي بعد طول حرمان من حقه الشرعي فيها... (ص 30). در ادامه فصل مشبعي از اخلاق و منش عجيب و غريب زبير بيان کرده است. در بحث بعدي از عضو ديگر اين مثلث يعني عايشه ياد کرده و به تفصيل از آيه قرن في بيوتکن و احاديثي که در اين باره آمده بحث کرده است «و شارکت في وقعة الجمل بل من الاصح أن يقال انها رأس حربتها و حول هودجها قتل الالوف من المسلمين لا يحصيهم الا الله (51). بحث هاي وي در باره سقيفه و ماجراهاي دروني آن مؤيد آن است که خليل تحليل هاي شيعه را از ماجراي سقيفه کاملا پذيرفته و بيان کرده است.

وي در فصلي ديگر تحت عنوان «مصحف الامام لا مصحف عثمان» از نقش امام علي (ع) در گردآوري قرآن کرده و آن را اصل مي داند نه آنچه شهرت به مصحف عثمان يافته است.

و فصلي ديگر با عنوان «استقراء لسيرة عمرو بن العاص باع دينه بعرض من الدنيا اکبر الخيانات في التاريخ الاسلامي» (77).

به نظر مي رسد اين کتاب اثر شگفت و قابل ملاحظه اي است که مي بايد مورد تأمل قرار گيرد. در ضمن لازم است تا تحقيق مستقلي در باره خليل عبدالکريم نيز صورت گرفته و ديدگاه هاي او با توجه به همه آثارش استخراج شود.