معرفی کتاب

پرداختن به مسائل تاريخي و فکري در کشور سعودي تابعي از گرايش تند اخباري گري و سلفي گري است که ميراث آن به گرايش اهل حديث قرن دوم و سوم از يک سو و ابن تيميه از قرن هشتم مي رسد. نوعي تسنن افراطي که همزمان با عربي گري ممزوج شده و تلاش مي کند تا اسلام را مساوي با عرب ببيند و از عجم، هر کس با اين گرايش موافق است راه سنت را مي رود و در غير اين صورت مذهب بدعت دارد.
سالها است که اين گرايش راه را بر محققان سعودي در رسيدن به واقع تاريخ مسدود کرده و توان تفکر و سنجش و ارزيابي درست تاريخي را از آنان گرفته است.
نص گرايي شديد مذهبي ، آن هم نصوصي که غالبا محل ترديد و بيشتر ساختگي است، اجازه وارد شدن در فضاي واقع نگرانه را در تحليل مسائل تاريخي از اين قبيل نويسندگان گرفته است.
از ويژگي هاي مهم اين گرايش، به لحاظ تاريخي، دفاع از دولت عربي اموي به عنوان يک دولت اسلامي است. رگه اي که در انديشه هاي ابن تيميه هم وجود دارد. شايد يک دليلش همين است که سلف صالح اينها معاصر همان دولت اموي است و اگر مشروعيت و مقبوليت اسلامي آن دولت زير سوال برود لاجرم بايد کساني امثال ابن شهاب زهري که بار اصلي حديث سني بر دوش آنهاست کنار گذاشته شوند و اين به صرفه نيست.
کتاب الدوله الامويه في کتابات المسعودي يک نمونه از اين قبيل آثار اموي مسلک است که در دايره تفکر سلفي سعودي پديد آمده است. دفاع از دولت اموي و با کمال تاسف دفاع از يزيد شاخصه اصلي اين کتاب است.
اساس تئوري نويسنده بر اين است که مسعودي شيعه بوده و بنابرين تندي هاي او در حق بني اميه از روي تعصب است و اساس تاريخي ندارد.
اين قبيل مطالب در باره ابومخنف هم گفته شده و ضمن کتابهايي که طي اين چند سال در سعودي منتشر شده تلاش شده است تا آنچه از ابومخنف در منابع تاريخي سني آمده از اعتبار ساقط کنند.
مقدمه کتاب شرح حال مسعودي است.
فصل اول: بنوسفيان در نوشته هاي مسعودي.
فصل دوم: بنو مروان در نوشته هاي مسعودي.
فصل سوم: حرکتهاي معارض داخلي در نوشته هاي مسعودي.
فصل چهارم: فرقه هاي مذهبي در نوشته هاي مسعودي.
فصل پنجم: عوامل سقوط دولت اموي در نوشته هاي مسعودي.
فصل ششم: جوانب مختلف دولت اموي در نوشته هاي مسعودي.
و يک خاتمه.
در هر قسمت، مولف تلاش کرده است تا ديدگاه ها و نقلهاي تاريخي مسعودي را آورده و آنها را نقد کند.
در فصل اول، قسمتي از بحث به يزيد اختصاص يافته و به شرح ذيل مطالب مسعودي نقل و نقد شده است.
مسعودي يزيد را ذم کرده است. مثلا مي نويسد: مسعودي يزيد را شرورترين مردم و حاکم ظالم دانسته است. مولف در نقد آن مي نويسد: اين سخن نادرستي است زيرا بسياري از علما ! يزيد را فقيه و صالح و متدين دانسته اند !
ديگر آن که مسعودي گفته است: يزيد صاحب طرب و داراي سگ و ميمون و مشروب خوار بوده است. اشعاري هم در باره شراب خواري او با عبيدالله بن زياد آورده است. مولف مي گويد نسبت اين اشعار به يزيد درست نيست. البته تاکيد مي کند که صلاح الدين منجد آن اشعار را در ديوان يزيد آورده اما برخي از علما ! نسبت آن اشعار را به يزيد تکذيب مي کنند!
ديگر آن که مسعودي، يزيد را متهم به مجون و لهو و لعب کرده است. مولف مي گويد واقع آن است که البته يعقوبي و ابن عبدربه هم اين حرفها را نقل کرده اند اما متتبع در تاريخ مي تواند مواردي را هم که ضد اين مطالب است بيابد و بنابر اين اين مطالب هم پايه اي ندارد.
مسعودي گفته است که حتي عبدالله بن زبير هم يزيد را را شرابخوار معرفي مي کرد. مولف مي گويد که مسعودي سند اين خبر را نياورده و مطالبي هم که بلاذري آورده معمولا طرق روايتي آن ضعيف است.
ديگر آن که مسعودي اصحاب يزيد را هم به فسق متهم کرده است. مولف مي گويد اين تعميم هم درست نيست که به هر حال شايد برخي صالح بوده اند!
ديگر آن است که مسعودي گفته است که غنا و شراب در مدينه زمان يزيد شايع شد. مولف ادامه مي دهد که اين هم سخن بدون سند است. البته فاکهي و ديگران گفته اند که لهو و لعب در مدينه زمان بني اميه بوده اما برخي از محققان هم گفته اند که به اين روايات نمي توان اطمينان کرد!
ديگر آن که مسعودي، فرعون را اعدل از يزيد دانسته است و گويد او گناهي کرد که قابل بخشش نيست. مولف اينجا خشمگين شده و مي گويد مي بينيد که چگونه در باره يزيد افراط کرده و اين فقط از روي شيعه گري اوست. بعد هم نويسنده احمق اين کتاب ادامه مي دهد که البته ذهبي هم گفته است که يزيد لعن بر علي مي کرد الا اين که منابع تصريح ندارند که يزيد اين کار را مي کرده و فقط به طور کلي مي نويسند که بني اميه اين کار را کرده اند.
انتشار چنين کتابي در کشور سعودي در دفاع از دولت بني اميه آن هم دفاع از يزيد که قاتل سبط رسول خداست ، يک ننگ تاريخي براي تفکر تارخي سلفي هاست که گهگاه ادعا مي کنند دوست دار اهل بيت هم هستند. اگر کسي به اينها بگويد ناصبي هستيد خشمگين شده و مي گويند ما هم مثل شما اهل بيت را دوست مي داريم و شما در اين باره افراط مي کنيد. اما شاگرد اين مکتب يعني همين ابراهيم بن يوسف نويسنده اين کتاب اين چنين با بيشرمي تمام در پوشش يک تحقيق تاريخي از بني اميه که بزرگ ترين ننگ تاريخي مسلماني بودند دفاع مي کند. واقعا زهي بيشرمي و باز هم زهي بيشرمي.