معرفی کتاب

بررسی ریشه‌های تاریخی و فرهنگی چگونگی برآمدن هخامنشیان مستلزم پرداختن به روندهای تحول فرهنگی در فارس چند سده پیش از آغاز کشورگشایی‌های کورش است.

کتاب حاضر مجموعه‌ای است از ترجمه سه مقاله از پژوهشگر هلندی، ووتر هنکلمن که به فرآیند فرهنگ‌پذیری میان مهاجران ایرانی زبان در مناطق جنوبی غربی ایران و جمعیت عیلامی ساکن در آنجا اختصاص یافته‌اند.

این کتاب دربردارنده سه مقاله از وَوتر هنکلمن متخصص در حوزه تاریخ و فرهنگ عیلام و هخامنشی است. تمرکز این مقالات بر فرهنگ‌پذیری ایرانیان و عیلامیان از منظرهای تاریخی، زبان‌شناختی و باستان‌شناختی است. روند فرهنگ‌پذیری مذکور به پیدایش قومی پارسیان منجر می‌شود و از دل این هویت جدید پارسی است مردمی سر برمی‌آورند که تاریخ جهان را به گونه‌ای دیگر رقم می‌زنند. از این منظر، کتاب پیش رو به شناخت بهتر ریشه‌های تاریخ هخامنشی با رویکردی فرهنگی کمک می‌کند و از این رهگذر درک بهتری از تاریخ ایران در پی می‌آورد.

به عقیده نویسنده کتاب، فرهنگ و تاریخ ایران با رسیدن اقوام هندو ـ ایرانی آغاز نشده، بلکه در جنوب غرب ایران حکومت‌های قدیمی‌تری بودند.

امروزه بسیاری از محققان در حوزه مطالعات هخامنشی به درستی تأیید می‌کنند که کورش ناگهان از آسمان نازل نشده بود، بلکه حکومت و پیروزی‌های او از تحولاتی پیچیده و درازمدت حاصل آمده بود.

کورش از دیدگاه معاصر ایرانی که به گذشته خویشتن معطوف است به راستی شخصیت نمادین به شمار می‌رود، اما به رغم چنین محبوبیت بالایی، هنوز شخصیت او و بسیاری از جنبه‌های حکومتش به طرزی شگفت‌انگیز رازآلود مانده است.

به نظر نویسنده کتاب، کورش در زمانه‌ای می‌زیست که پادشاهی و سنت‌های حکومتی عیلام، دستگاه نگارش خط میخی و دیوان اداری عیلامی، شبکه‌های تجاری عیلامی و اتحادیه‌های فرامنطقه‌ای همچنان پررنگ و با اهمیت بودند. نام و لفب کورش که هر دو احتمالا در اصل عیلامی هستند، مهر تأییدی بر این دیدگاه هستند. نام کورش نتیجه چند نسل فرهنگ پذیری عیلامی ـ ایرانی بود.

فهرست مطالب:

یادداشت نویسنده بر ترجمه فارسی

مقدمه مترجم

چیشپیش و پارسیان

پارسیان، مادها و عیلامی‌ها: فرهنگ‌پذیری در دوره عیلام نو

کورش پارسی و داریوش عیلامی: اشتباهی در تشخیص هویت

پیوست: نظر هینتس و گرشویچ درباره وضعیت زبان عیلامی هخامنشی

فهرست اختصارات

کتاب‌شناسی