معرفی کتاب

مقدمه کتاب مناقب اهل بیت در شعر کهن فارسی

زبان فارسی دری از نظر عاطفی در میان پارسی زبانانی شکل گرفت که در میانه فرهنگ اسلامی و ایرانی، باید راه خود را به صورت ترکیبی از این دو فرهنگ، انتخاب کرده و در آن گام بر می داشتند. زبان، یعنی همین الفاظ و اسامی و ترکیب ها، دنیایی است ویژه، دنیایی که فلسفه و دانش و اخلاق و احساس و همه چیز را در خود یکجا دارد. این دنیا، با دنیای خارجی آدمهایی که در آن زبان با یکدیگر مشترکند، ارتباط نزدیک دارد و با آن در حال نوعی داد و ستد و تعامل است. رابطه ای سازنده، فعال، و جهت ده که با همین الفاظ و ترکیب ها، ساختار جدید یم سازد و راه را نشان می دهد.
زبان فارسی تحت تأثير علائق ایرانی و اسلامی، باید عالم خود را شکل می داد، شخصیت های خود را بر می گزید، اخلاق ویژه خود را انتخاب می کرد و راه خود را در تاریخ انسانی می گشود. در این صورت بود که می توانست به راه خود ادامه دهد، از رفتنش راضی باشد و پیروانش را توجیه کند.
 این زبان، زبان دین و آیین و اخلاق و احساس ایرانی شد، زبانی که تحت تأثیر نوعی عرفان و عشق بود. زبان ستایش حقیقت، زبان وصف حالات عارفانه و عاشقانه که گاه یک بیتش، دنیایی را در خود جای داده است. بخشی از این زبان، در ستایش و منقبت شخصیت هایی بوده که محبوب دل شاعران پارسی زبان بوده است، شخصیت رسول خدا (ص) با آن هم ستایش نامه های بی حد و مرز، شخصیت چهرگانی از اهل بیت (ع) که رسول (ص) دوستی آنان را توصیه کرده بود، کسانی که مصداق «اللهمّ وال من والاه» بودند.

این زبان فارسی از شعر کمال الدين عبدالرزاق در وصف رسول (ص) گرفته، تا اشعار شیخ حسن کاشی در منقبت امام علی (ع) و تا محتشم در باره عاشورا، زبان عشق و فرهنگ فارسی اسلامی بود. در این زبان، اسلام و تاریخ آن، آنچنان که پارسی زبان دوست دارد، انعکاس داشته و دارد. حرکت مفاهیم منقبت و مدحت اهل بیت در زبان فارسی، یک حرکت عادی نبوده، بلکه موجی خروشان بود که از دل شاعران بر می آمد و در دل این مردم می نشست و آنان را به وجد می آورد.
صدها شاعر، طی قرنهای ششم تا دوره جدید، با برجستگی تمام، خودشان را وقف منقبت خوانی کردند و عشق و محبت و ولاء و دوستی خود را نثار امامان(ع) کردند و به پای آن بزرگان ریختند. بسیاری از اینان، سنی بودند، اما سنیانی که حب اهل بیت رسول برای ایشان یک اصل بود. بسیاری هم از شیعیان امامی مذهب بودند. میراثی که از این شاعران در منقبت سرایی مانده، بخشی چاپ شده و بخشی همچنان زیر گرد و خاک کتاب های خطی و دست نخورده است. همّت در نشر آنها، نشانی از احترام به علاقه و عشق شاعران بزرگی است که عمری را صرف سرایش این اشعار کرده اند. دوست ما جناب رستاخیز، که خدای او را حفظ كناد، سال هاست که در این مسیر گام بر می دارد. از منتخب الاشعار او که قریب پانزده سال قبل منتشر شد، و صاحب این قلم بر آن مقدمه نوشت، تا دواوینی از شاعران شیعی که ایشان تصحیح کرد و توسط انتشارات کتابخانه مجلس منتشر شد، یکسره در این عرصه فعال است. این هم مجموعه ای دیگر از شعر منقبت است که پشت سر آن سالها جستجو و همت جناب رستاخیز قرار دارد. سعی اش مشکور باد و خداوند ان شاء الله بر توفیقات ایشان بیفزاید. و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین .
رسول جعفریان