معرفی کتاب

نوشته های این کتاب، گزارشی کوتاه و گزیده از تاریخ نگاری در ایران است با رویکردی خرده گیرانه، از آن رو که بیشتر مورخان به یک روی سکه پرداخته، و چند سویه، و در صورت امکان همه سویه، به بررسی داده ها نپرداخته اند. در این روی سکه، سخنان نادرست، با انگیزه های گوناگون، بسیار گفته و نوتشه شده است. از همین رو شاید هر تاریخی ارزش خواند نداشته باشد و کار به سرگشتگی بکشد. پس باید در پی شیوه ای بود که دستاوردی برای رهایی و رستگاری همراه داشته باشد. به هر روی، چنین شیوه ای طبعا در گزارش جریان راستین تاریخی، بزرگنمایی و زیاده روی بیش از اندازه ای انجام داده و به ناروا کسان، گروه ها، پادشاهان، فرمانروایان، پیشوایان، خاندان ها، قبایل ... را به ویژگی هایی ستوده که هرگز دارای آن ویژگی ها نبوده اند؛ و گاهی با همه ی توان کوشیده بر منش های بد و کارهای ناپسند آن ها پرده ای از انکار و تکذیب بکشد. در این کتاب سعی شده گونه ای برابری میان «دو روی سکه» ایجاد شود؛ یعنی بی آن که منش های نیک، باورهای استوار، مردم داری، دادگری، پیشرفت، برگزیدگی ... آن را بپوشاند، به منش های بد، ناباوری، مردم ستیزی، بیدادگری، واپسگرایی، گمنامی ... آن ها نیز در اندازه ی توان و دریافت خود بپردازد. در این راستا، به عنوان نمونه، برخی از زمینه های تاریخی دو خاندان پادشاهی پیش از اسلام؛ ساسانیان - به کوتاهی - و پس از اسلام، صفویه - تا اندازه ای گسترده - مورد بررسی قرار گرفته است. با نگاهی عمیق به فراز و فرودهای این دو دوره ی تاریخی می توان اهمیت آن را دریافت. شوکت، قدرت، ثروت و رونق حرف اول در این دوران بوده و گسترش محدوده ی جغرافیایی، رشد اقتصادی و وسعت روابط سیاسی و فرهنگی با جهان آن روز باعث یگانگی خاص این دوران بوده است. فرصت های تاریخی که با غفلت، استبداد و سخت گیری به سقوط این دولت ها انجامیده و ایران را در ورطه های هولناک تاریخی انداخته است. این اثر از تاریخ این دوران سخن می گوید و موشکافانه علل فراز و فرود را می کاود. اثری جذاب، پرکشش و سرشار از نکته هایی که ما را به گذشته هایی می برد که برای امروز و فردای تاریخی ما درس آموز است.

فهرست عناوین اصلی:

تاریخ نگاری

نمونه هایی از تاریخ نگاری

مؤبد معبد - مرشد طریقت

مؤبد -  قزلباش

تجمل پرستی و بی پروایی به دانش و ادب

شیوخ بلند پرواز

اردشیر بابکان - اسماعیل صفوی

شاه پیمان شکن

انوشیروان دادگر - شاه عباس بزرگ

«بدعت راهبند»؟: بازنگری روابط میان ایران و آسیای میانه در سده ی 17