۲۵۹۳
۰
۱۳۹۶/۴/۱۱
روشی نوین در بررسی طبقات انساب بر پایه کتاب المجدی فی انساب الطالبیین

روشی نوین در بررسی طبقات انساب بر پایه کتاب المجدی فی انساب الطالبیین

پدیدآور: سید محمد علی رفیعی بنی الصادق ناشر: نسیم کوثرتاریخ چاپ: ۱۳۹۵مکان چاپ: قم

خلاصه

کتاب "روشی نوین در بررسی طبقات انساب بر پایه کتاب المجدی فی انساب الطالبیین" که برای نخستین بار به نحوی نوین ساختاری جدید در ارائه مطالب درخصوص طبقات انساب ارائه می دهد.

معرفی کتاب

برای نخستین بار پس از سال ها تلاش در عرصه نسب شناسی و استخراج گزیده ای اسامی مذکور در کتب نسب و به نحوی ساده کردن این کتب از پیچیدگی های بسیاری که می توان به جرأت ادعا نمود از غامض ترینِ متون هستند، در نهایت، این کار منتهی به نوعی رمزگشایی این دست از کتب نسب شد و کم کم با طراحی ده ها نوع جدول، بالاخره راه به این سرانجام ختم شد که کتاب حاضر، نتیجه آزمون و خطاهای بسیار و امتحان نمودن روش های بسیاری است که به برکت ولی نعمت عظمی حضرت ستنا فاطمة المعصومة علیها السلام، بالاخره به منصه ظهور و سرانجام خود رسید. ذیلا به نکاتی چند در این خصوص توجه فرمائید:

1.  در کتاب المجدی هیچگونه ترتیب خاصی برای ذکر فرزندان نیافتم و با آنکه کرارا متن آن را خوانده و اطلاعات را چندین مرتبه مرور کردم، اما چینشی منظم بر آن نیافتم. به این معنا که گاه چینش بر اساس ذکر بزرگترین فرزند به کوچکترین است که درمورد فرزندان امام صادق* (سخن درمورد دفتر نخست بنده است و اظهار نظرهای خود را درمورد سائر فرزندان ائمه در دفاتر دیگر به لطف الهی خواهم نگاشت) اطلاعاتی در دست است که فی الفرض، اسماعیل الاول (اسماعیل امین اعرجی مدنی هاشمی)، بزرگترین فرزند آن حضرت است (در این خصوص به کتاب «حضرت ابومحمد اسماعیل الامین ابن الصادق الامین*» نوشته دیگری از حقیر مراجعه شود) و باید مقدم ذکر می شد و کما اینکه بنده در کتاب «تبار بنی الصادق» به همین ترتیب و با ذکر اسامی فرزندان ذکور در ابتدا و انوث در ادامه، افراد را شمارش نموده ام؛
یا آنکه دسته بندی بنا بر تقسیم به مذکر و مونث و تقدم یکی بر دیگری باشد که این امر اولا کار شمارش افراد را آسان می نماید و ثانیا نظمی منسجم به کتاب می دهد که یافتن اشخاص با سهولت بسیار بیشتری ممکن می شود نسبت به زمانی که اسامی درهم و مغشوش ذکر شوند؛
دیگر ترتیب می تواند به ترتیب تفکیک مادران باشد با این توضیح که یک خاندان از یک امام، اجتماعی از عده ای از بانوان آزاد و کنیزان بوده که این کنیزان پس از تولد فرزندشان، به "ام ولد" معروف می شدند و این ملاک نیز می توانست ملاک تقسیم قرار گیرد یا ملاکات دیگری که نجم الدین نسابه شجری به هیچیک از آنها عمل ننموده و لذا با دسته بندی افراد در طبقات منظم، این خلاء کتاب هم برطرف می شود؛
2.  یکی از فوائد ارائه جدولی انساب به شکل حاضر، این است که خواننده با یک نگاه به ستون ها خواهد دانست که نویسنده ی آن کتاب تا چندمین نسل از فرزندان یک امام را شمارش کرده و این می رساند که در فرض خودمان، ابوالحسن علی نسابه، تا 13 اُمین نسل فرزندان امام صادق* با عنوان "[دارای چهار فرزند پسر و دو فرزند دختر در مصر] ابناء محسن بن علی بن اسماعیل الاحول بن احمد بن عاقلینَ بن اسماعیل الثالث بن احمد (ابن العمریة) بن اسماعیل الثانی بن محمد بن جعفر بن محمد بن اسماعیل الاول بن امام جعفر صادق*" (ردیف شماره: 67) یا تا 12 اُمین فرزند حضرت یعنی: "تمام بن ابو الحسن علی الشاعر بن ابو جعفر الحسینی بن محمد (سندی) بن علی حرکات بن اسماعیل الثالث بن احمد (ابن العمریة) بن اسماعیل الثانی بن محمد بن جعفر بن محمد بن اسماعیل الاول بن امام جعفر صادق*" (ردیف شماره: 69) را شمارش کرده و تا عصر او (اواسط قرن پنجم) چه تعدادی از نسل و 18 فرزند صلبی امام صادق ذکر شده بودند که این دسترسی بسیار آسانی خواهد بود بر غواصین این رشته که فوائد آن بر اهل تحقیق پوشیده نیست؛
3.  در ارائه جدولی این مهم نیز به دست می آید که با شماره گذاری افراد، ارجاعات را می توان با توجه به شماره ردیف و عنوان و ستون ارائه داد که هم سهولت دسترسی و هم کاهش خطا در حدّ صفر از مزایای آن است. مثلا با ارجاع به ردیف 76 ستون "نسل 3"، به «عبدالله بن علی بن اسماعیل الاول بن امام جعفر صادق*» می رسیم که واسطه سوم سادات «بنی الصادق» با امام صادق* می باشد؛
4.  در امثال کتاب المجدی که چینش منظمی از افراد ارائه نشده، در فرض ما، فرزندان امام کاظم* در بین فرزندان امام صادق* گنجانده شده و 34 صفحه بعد، ادامه فرزندان آن امام همام حضرت جعفر صادق* ذکر شده که این فاصله، موجب صعوبت دسترسی به فرزندان طبقات می شود که درمورد امام صادق*، در این کتاب 393 مورد را شامل می شود که ضمن فهرستی در پایان کتاب به دو دسته "نظم کتاب" و "ترتیب الفبائی" ارائه شده اند؛
5.  هنگام ذکر مسلسل وار اسامی، فقط کافیست در یک جا سررشته از دست برود و اگر خیلی خوش شانس باشیم و با اسامی مشابه برخورد نداشته باشیم، رجوع به قبل و قبل و ... جهت یافتن مَقسم، امری غیر قابل اجتناب است اما در این روش با یک نگاه، تمامی واسطه ها تا مَقسم، از نظر می گذرد و چیزی از چشم تیزبین یک محقق پنهان نمی ماند؛

6.  امید می رود با یکسان نمودن نسب ها طبق تالیفات نگاشته شده ی نخستین و تصحیح و مقابله ی کتب موجود که بسی برای تدوین و گردآوری آنها زحمات و رنج ها و مرارت ها تحمل شده و به موجب تحمل ایشان به این دشواری ها بوده که اکنون توانسته ایم متنی ساده شده از علمی پیچیده در اختیار عموم قرار دهیم که إن شاءالله طلاب مستعد و علاقمند به این رشته را با استقبالی گرم به این رشته وارد نموده و آرزوی دیرین استاد یگانه صاحب این فنّ، حضرت آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی ره را برآورده سازیم؛
7.  جداول تبعا به تبع محتوای کتابی که از آن گزارش می شوند، به دو دسته مبسوط و مشجر تقسیم می شوند که در ما نحن فیه، جدول مبسوط است چه آنکه محتوای کتاب المجدی، مبسوط است و این امری واضح و روشن است؛
8.  مطالب کتاب، با استفاده از (پرانتز) و [کروشه] به نحوی ساده شده و بسیاری از کلمات نسابه شجری با همین ترفند، ارائه و از افزودن پاورقی و توضیح زائد جلوگیری شده و این خود حجم کتاب را هم تا حدودی کاسته است؛
9.  تقریبا تمامی کلمات نجم الدین ابوالحسن علی نسابه شجری، در این ساختار و به پیوست پاورقی های آن منعکس شده و مطلبی بحمدالله از قلم نیافتاده است؛
10.  ضرورت ایجاب می کرد که جهت سهولت و دسترسی آسان به جداول، دو گونه دسته بندی داشته باشیم. به این صورت که یکی از آنها بر اساس چینش اصل کتاب بوده و دیگری به ترتیب حروف الفبا باشد که جستجوی افراد و اسامی به بهترین و راحت ترین شکل ممکن صورت پذیر؛
11.  [المجدی]، [دامغانی] و [بنی الصادق] به عنوان رمز، به ترتیب به گفتار ابوالحسن علی علوی نسابه شجری، دکتر محمود مهدوی دامغانی، و حقیر سید محمد علی رفیعی بنی الصادق اشاره دارند؛
12.  گمان می رود با این روش ابداعی جدید بتوان علم نسب را از انحصاری که حاصل صعوبت و مشکلات بسیار و برخی تسلط های ویژه این علم و متوقف بر شناخت افراد با نام های مشابه، قبائل، منطقه های مسکونی و ... است، درآورده و این شیرینی و حلاوت شناخت نسب ها برای همه علاقمندان قابل چشیدن باشد.

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر

محمد پورکيان

اين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

شناخت تاریخی طایفه بهلولی و تعاملات سیاسی آنها در عصر پهلوی

زهرا علیزاده بیرجندی

بر اساس نتایج تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و در مقایسه با سایر جوامع عشایری ایران، بهلولی ها یک طایف

دیگر آثار نویسنده

حضرت ابومحمد اسماعیل الامین ابن الصادق الامین حیاته و مسنده

حضرت ابومحمد اسماعیل الامین ابن الصادق الامین حیاته و مسنده

سید محمد علی رفیعی بنی الصادق

این کتاب تکمله رساله کارشناسی ارشد نویسنده می باشد و برای نخستین بار مسند حیات بزرگترین فرزند الامام