معرفی کتاب

دانش سیاسی برای نخستین بار به وسیله مستشرقان و رهیافت های استشراقی قدیم و جدید صورت گرفته است. به دنبال این نویسندگان، برخی از نویسندگان مسلمان نیز به بررسی دانش سیاسی و برخی از شاخه های آن پرداخته اند. در چند دهۀ اخیر می توان به رهیافت های استشراقی مرسوم، رهیافت های پسامدرن را نیز افزود. 

این نوشته به بررسی دانش سیاسی عقلی در تمدن اسلامی می پردازد که هدف از تدوین آن از یک سو ارائۀ تفسیری از ماهیت و روح دانش سیاسی است که در تمدن اسلامی طی قرون میانۀ این تمدن ساخته و پرداخته شده و از سوی دیگر وضعیتی است که دانش سیاسی در دورۀ حاضر دارد. در این کتاب تلاش بر آن است که گام های لازم و اولیه برای ارائۀ نظام مند دستگاه دانش سازی برداشته شود که در تمدن اسلامی برای تولید دانش سیاست ایجاد شده است، دانش سیاستی که برای هدایت زندگی سیاسی مسلمانان ضرورت دارد. 

اثر حاضر تحت تأثیر مستقیم و مؤثر سه انگاره است: نخست اینکه جهان فرهنگی اسلام جهانی چند فرهنگی است؛ دومین انگاره که نتیجۀ مهم انگارۀ پیشین است آن است که مطالعۀ دانش سیاسی در تمدن اسلامی، پژوهشی میان رشته ای است؛ از این رو هرگونه تقلیل و تحویل دانش سیاسی به یکی از اجزای فرهنگی آن امری بیهوده است. سومین انگاره آن است که دانش سیاسی دانشی است که ارتباط تنگاتنگی با شرایط زمان و مکان دارد؛ از این رو فهم وضعیت دانش سیاسی دورۀ میانه یا دورۀ معاصر تمدن اسلامی به شدت نیازمند آگاهی از سرنوشت دوره های مزبور است. به این ترتیب شرط لازم برای فهم درست دانش سیاسی در تمدن اسلامی، آشنایی با شرایط محیطی و متنی سازندۀ دانش سیاسی در این تمدن است. منظور از شرایط متنی مجموعۀ آموزه های برآمده از کتاب و حدیث و سنّت اسلامی است؛ در حالی که مراد از شرایط محیطی شرایط ساختاری برآمده از شرایط متنی است.

فهرست مطالب کتاب:

فصل اول: بررسی ادبیات موجود دربارۀ دانش سیاسی عقلی در تمدن اسلامی

فصل دوم: فهم دانش سیاسی عقلی در تمدن اسلامی

فصل سوم: مبانی دانش سیاسی عقلی در تمدن اسلامی

فصل چهارم: جایگاه دانش سیاسی عقلی در طبقه بندی دانش های تمدن اسلامی