معرفی کتاب

معرفی کتاب

فضولی (محیط ، زندگی وشخصیت و حیات اجتماعی میانرودان در قرن دهم هجری)

پروفسور دکتر عبدالقادر باراخان .ترجه از :عطاء الله حسنی

نشر نگارستان اندیشه

تهران 1395

شاعران و ادیبان ،مورخانی اند که بر واقعیات زمانه رنگ خیال می زنند و روان شناسان ضمیر نگاری هستند که دیوان ها و آثارشان ، شرح مکنونات آدمیان ، وبه مثابه منابع تاریخی اند.محمد بن سلیمان ،متخلص به فضولی ، شاعر و سخن پرداز ایرانی قرن دهم هجری قمری در میانرودان ، از جمله ی ادیبان و شاعرانی است که آوازه اش در زمان حیاتش بلندی گرفت. فضولی-شاعر دل ها- که زندگی و شخصیت او موضوع تحقیق رساله ی دکتری نویسنده بوده است، از شاعران درجه یک و بی نظیر ادبیات کهن ما و نابغه ی صف نخست ادبیات جهان در هنر متعالی تصوف به شمار می رود. از قدیمی ترین تذکره نویس ها و برخی مورخان و کتاب شناسان و حتی آخرین پژوهشگران ، به زندگی فضولی توجه نموده و همواره او را به عنوان شاعری پرجوش و خروش و الهی ستوده اند.آثار معروف فضولی،شامل: دیوان ترکی ،شکایت نامه و لیلی و مجنون ، دیوان فارسی ، هفت جام (ساقی نامه ) است .نام فضولی ، به عنوان شاعر، برای نخستین بار در عثمانی در تذکره لطیفی و همزمان در ایران در تحفه سامی ظاهر شد که ده سالی قبل از مرگ اوست ، و نشانگر این است که آوازه ی شاعری او در سنین کهن سالی در میان اهل ادبِ کشورهای اسلامی شیوع پیدا کرده است. فضولی "منشا و مولد" و "مولد و مقام" اش را "عراق عرب" دانسته و طی اشعارش به زندگی خود در نجف ،کربلا و بغداد اشاره نموده است .فضولی نویسنده و شاعری است سه زبانه. تولید آثار فکری به زبان های فارسی ،ترکی و عربی توسط وی ، نه صرفا از باب تفاخر بر همگان ،که به ضرورت اجتماعی بوده است.

فهرست

مدخل

عراق و بغداد در قرن دهم هجری قمری

زندگی فضولی شخصیت فضولی-ملیت،مذهب ،روان شناسی 

تذکره لطیفی

تذکره سامی

تذکره عهدی 

تذکره عاشق چلبی

تذکره حسن چلبی

تذکره بیانی

کتاب نامه

فرهودی