معرفی کتاب

با هجوم اندیشه‌های مادی غرب به حدود و ثغور اسلامی، دانشمندان مسلمان به دفاع از ارزش‌های اسلامی پرداختند. اندیشه‌های داروین، مدتی رایج بود و باعث واکنش‌هایی شد. از جمله نقدهایی که به اندیشه فلسفی داروین وارد شد، از شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی معروف به ابوالمجد بود. کتاب به عربی تألیف شد و همان زمان بخشی از آن به فارسی ترجمه شد، چهار سال پیش اصل عربی و اکنون ترجمه کامل آن خدمت دانش‌دوستان ارائه شده است.

در مقدمه کتاب آمده است:

کتابی که پیش روی خوانندگان عزیز قرار دارد، ترجمه دو جزء نقد فلسفة دارون اثر آیت الله العظمی شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی معروف به ابوالمجد است. وی این کتاب را ـ چنان که از عنوانش پیداست ـ در نقد فلسفه داروین نگاشته است. او از پیشگامان نقد داروین در جهان اسلام است.

و اما کتابی که حاوی نظرات داروین بوده، و مرحوم ابوالمجد بر اساس آن به نقد فلسفه داروین دست زده، شرحی است که پزشک و فیلسوف ماتریالیست آلمانی لودویگ بخنر بر کتاب منشأ انواع داروین نوشته است و شبلی شمیل ـ از نخستین سکولارهای جهان عرب ـ آن را با عنوان فلسفة النشوء و الارتقاء ترجمه کرده، به سال 1884 م/ 1262 ش/ 1301 ق در مصر به چاپ رساند.

مرحوم ابوالمجد نقد خویش را در دو جزء سامان داده است: در جزء اول نظریه تکامل انواع داروین را نقد و بررسی و در جزء دوم، در قالب مناظره‌ای خیالی مباحث توحید را مطرح و به شبهات طرح شده در این باره در کتاب فلسفة النشوء و الارتقاء پاسخ گفته است.

این کتاب نخستین بار به سال 1331ق/ 1292ش در مطبعة الولایة در بغداد به چاپ رسید، اما چاپی مغلوط و کم کیفیت، که دیگر تکرار نشد. (ص 13)

این کتاب در سال 1389 به دست آیت الله شیخ هادی نجفی بار دیگر چاپ شد.

ترجمه کتاب نیز در همان سال‌های نخست چاپ توسط فرزند مؤلف، شیخ مجدالدین نجفی معروف به «مجد العلماء» جد آیت الله شیخ هادی نجفی انجام شد. پس از فوت مؤلف، مترجم نیز دنباله کار را رها کرد.

این بخش توسط مصحح، احیا و ویرایش شده است. جزء دوم آن نیز توسط آیت الله شیخ حسن صافی اصفهانی ترجمه شده که ضمیمه جزء اول شده و برای نخستین بار، ترجمه این کتاب به صورت کامل منتشر می‌شود.

کارهای متعددی در این ترجمه شده است، از جمله مشکلات و مبهمات اصل عربی، برطرف شده، همچنین مقدمه عربی از دکتر حامد ناجی اصفهانی، به فارسی ترجمه شده و فهارس مختلفی برای این کتاب تدارک دیده شده است.

فهرست مطالب کتاب به ترتیب زیر است:

مقدمه دکتر علی زاهدپور مصحح کتاب

پیشگفتار به قلم دکتر حامد ناجی اصفهانی محقق متن عربی کتاب

شرح حال آیت الله حاج شیخ حسن اصفهانی مترجم جلد دوم کتاب

شرح حال مؤلف و فرزندش مترجم جلد اول به قلم آیت الله حاج شیخ هادی نجفی

شرح حال مؤلف

شرح حال مترجم جلد اول آیت الله مجد الدین نجفی (مجد العلماء)

مقدمه مترجم آیت الله شیخ مجدالدین نجفی معروف به مجد العلماء فرزند مؤلف

نقد فلسفه داروین جلد اول: نقد فلسفه نشوء و ارتقاء

مقدمه مؤلف

متن کتاب

گفتار نخست: در بیان شبهات در ادوار سه گانه اسلام

نگاهی به فلسفه نشوء و ارتقاء از وجهه دیانتی

اعتراف بزرگان فلسفه نشوء و ارتقاء به ایزد توانا

دلایل فلسفه نشوء و ارتقاء

فصل: در رد کسانی که می‌پندارند انسان و میمون جد مشترکی دارند

مقاله سوم: درباره مبانی نظریه داروین

فصل: در رد نظریه انتخاب طبیعی

فصل: مقصود از ارتقاء

نقد فلسفه داروین جلد دوم: در اثبات آفریننده و ابطال شبهات مادی مرام‌ها

مقدمه آیت الله شیخ حسن صافی اصفهانی

گفتار نخست: در اثبات واجب الوجود

فصل: در مناظره بر روی کشتی بخار

فصل: در نظم شگفت‌انگیز ساعت

فصل: مناظره درباره یقین در ادعاها

گفتار دوم: در دفاع از ادیان

فصل دیگر: در تتمه اعتراضات

نصیحتی به همه دینداران و بلکه همه انسان‌ها