معرفی کتاب

کتاب حاضر ضمن بررسی پاره‌ای مباحث نظری درباره تعریف منطقه و ژئوپلیتیک منطقه‌ای، با تکیه بر آخرین آمرها، ابعاد و زاویای مختلف مسائل تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی ـ استراتژیک کشورهای این منطقه را از منظر مطالعات تطبیقی جغرافیای سیاسی تجزیه و تحلیل کرده است.

شاید بیش از هر منطقه ای در جهان، خلیج فارس موضوع مطالعه و پژوهشهای محققان باشد. با این حال، آشکار است که، همانند همه مناطق جهان، مؤلفه های سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی این منطقه مهم جهانی از پویایی فراوان برخوردار است و برای داشتن درک درستی از وضعیت موجود، تکیه بر مطالعات قدیمی و چشم پوشی از اطلاعات، آمار و ارقام جدید تا حد زیادی گمراه کننده است.این موضوع، به ویژه برای سیاستمداران و برنامه ریزان استراتژیک و تدوین کنندگان سیاست خارجی کشورها، اهمیت بیشتری دارد. با توجه به جایگاه فوق العاده ویژه خلیج فارس برای کشور ما، واکاوی واقعیتهای موجود در این منطقه، هم برای سیاستمداران و هم برای پژوهشگران و دانشجویان، بسیار اهمیت دارد. نویسندگان ان کتاب با درک اهمیت موضوع تلاش کرده اند آخرین وضعیت مسائل و موضوعات سیاسی، اقتصای، اجتماعی واستراتژیک این منطقه را مورد بررسی و تحلیل قرار دهند. به منظور پرهیز از کلی گویی و ارائه گزاره های مبهم، آخرین آمارو ارقام و اطلاعات معتبر در مورد شاخص های مختلف گردآوری و ارائه شده و وضع موجود این منطقه با استناد به این یافته ها تجزیه و تحلیل شده است.

این کتاب مطابق با سرفصلهای درس مطالعات منطقه ای خلیج فارس (دوره کارشناسی جغرافیای سیاسی) در 15 فصل تدوین شده که دو فصل ابتدایی به مباحث نظری درباره تعریف منطقه و ژئوپلیتیک منطقه ای و مشخصه های آن پرداخته است. فصل سوم ویژگیهای کلی جغرافیای طبیعی این منطقه را بررسی کرده و در فصلهای بعدی، به ترتیب، موضوعات جغرافیای اقتصادی، جغرافیای تاریخی، جغرافیای انسانی، جغرافیای سیاسی و استراتژیک، ساختار ژئوپلیتیک منطقه، کشمکشها و اختلافات سرزمینی، ابعاد گوناگون همگرایی و واگرایی در منطقه، شورای همکاری خلیج فارس، ملیت و ملی گرایی در منطقه خلیج فارس، ابعاد توسعه در خلیج فارس، جهانی شدن و وضعیت ایران در منطقه خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفته است.

بررسی نسبتاً جامع و دقیق وضعیت کشورهای منطقه و رویکرد قدرتهای جهانی، که از اهداف این کتاب است، چشم انداز روشنی از مسائل مختلف ترسیم می کند که امید است نیاز گروه ها و افراد مختلف به دانستن این موضوعات را به خوبی برآورده کند.