وجیزة التحریر: در چگونگی تنظیم اسناد شرعی، ملی و حقوقی دوره صفوی و قاجار
خلاصه
وجیزه گزیده ای است از منشآتی که در کارهای اداری، حقوقی، خانوادگی و امور مشابه مورد استفاده قرار می گیرد.معرفی کتاب
وجیزه گزیده ای است از منشآتی که در کارهای اداری، حقوقی، خانوادگی و امور مشابه مورد استفاده قرار می گیرد. از این دست کتابها در ادب پارسی فراوان است و بارها در باره آنها سخن گفته شده است. کتاب وجیزه یکی از آن جمله است که با ذوق نویسنده از منابع درجه اول انتخاب شده و هدف آن علی الاصل، آموزش نگارش نامه های شرعی و حقوقی بوده است. این متنها، دست کم سه فایده مهم دارد. نخست این که اساساً نظام اداری و دبیری ما به چه صورت بوده و از لحاظ حقوقی بر اساس چه قوانین و در چه قالب هایی اسناد اداری و حقوقی تنظیم می شده است. دوم، فواید جنبی آنها از نظر تاریخی و اجتماعی و حتی رجالی است. سوم، بحث ادبیات فارسی است که از جنبه های مختلف در این قبیل متون قابل بررسی است؛ به خصوص در آثاری با جنبه ادبی ویژه، که از آن جمله باید به مناکحه نامه ها اشاره کرد.
به طور کلی کتاب شامل یک مقدمه در بیان برخی از اصطلاحات و دو باب است. باب اول در نوشتجات شرعیه و برخی از احکام دینیه که به قول خودش آنها را تک تک از این گوشه و آن گوشه فراهم آورده است: «و چون نسخ آنها را فرداً فرداً تحصیل مینمود و در این وجیزه ثبت میکرد، لهذا تقدیم و تأخیر ملاحظه نشده. ان شاء الله الرحمن بعد از آن که مجموع نسخ تحریری به دست آید، با رعایت ترتیب نوشته میشود». این بدین معناست که آنها را از هر کجا گرفته در اینجا ثبت کرده اما، نظم و ترتیبی ندارد.
باب دوم در نوشتجات و احکام شرعیه و بعضی از احکام مِلیّه، چنان که خودش نوشته است: «در نوشتجات و احکام شرعیه و بعضی از احکام ملیّه که محرر از آن ناگزیر و ناچار است، و چون نُسخ آنها را فرداً فرداً تحصیل مینمود و در این وجیزه ثبت میکرد، لهذا تقدیم و تأخیر ملاحظه نشده، انشاءالله الرّحمن چون مجموع نسخ مشهوره به دست آمد با رعایت ترتیب نوشته خواهد شد». تفاوت این دو باب، در احکام شرعیه و ملیّه است.
در اینجا نیز باز این اشارت هست که متن این احکام و نوشته جات، تک تک از این طرف و آن طرف گردآوری شده و همین بر اهمیت این مجموعه می افزاید.
پربازدید ها بیشتر ...
ارنست پرون فراش دبيرستان شوهر شاهنشاه آريامهر
محمد پورکياناين کتاب که در برلن غربي در سال 1357 چاپ شده است در باره سابقه آشنايي ارنست پرون با محمدرضا پهلوي و
بریتانیا و کشور حائل: فروپاشی امپراتوری ایران 1914-1890
دیوید مک لینکتاب حاضر با تکیه بر منابع و اسناد دست اول، دورنمایی از جایگاه ایران در رقابت روس و انگلیس در اواخر
منابع مشابه بیشتر ...
ملوک الکلام: دربارۀ نسب و سرگذشت فتحعلی شاه قاجار
فتحعلی شاه قاجارنوشتار پیش رو اثری است که فتحعلی شاه قاجار (1250- 1186 ق) آن را در آخرین سال زندگی اش تقریر کرده تا
سیاحانی که به ایران آمدند (دو جلدی)
داریوش شهبازیسفر، مادر تجربه و سفرنامه مادر تاریخ است و عمارت شکوهمند تاریخ با مصالحی که سیاحان فراهم آرند، ساخته
نظری یافت نشد.