معرفی کتاب

مجموعه حاضر شامل بیست و هفت مقاله و رساله تاریخی است که در طول بیش از دو سال فراهم آمده است. در مقدمه آن چنین نوشته ام:
پرونده دوره «بیست جلدی» مقالات تاریخی را بستم و اینک خوشحالم که اولین مجلد از سری جدید مقاله‌ها و رساله‌هایی که توفیق نگارش و تصحیح آنها را یافته‌ام خدمت دوستان و علاقه‌مندان تقدیم می‌کنم
طی چهار سالی که در کتابخانه مجلس بودم و همزمان کلاس درس دانشگاه را هم داشتم و به علاوه رفت و آمد قم را هم داشته داشتم، امکان این که با فراغت بال کاری مفصل دست گیرم نبود. طبعا دلخوشی من این بود که بتوانم مقاله‌ای بنویسم یا رساله کوچکی را تصحیح کنم و در پیام بهارستان یا نشریات دیگر کشور چاپ کنم.
اکنون حاصل این دوره، مجموعه مقالات و رسالات حاضر است، نامی که همان را هم برای این مجموعه انتخاب کرده‌ام.
باید اعتراف کنم، سنخیت قابل ملاحظه‌ای میان مقالات نیست و حتی زمان بسیاری از آنها از نظر دوره‌ای که به آن پرداخته شده، متفاوت است، اما به هر روی، تلاش این است که هر کدام آنها بتواند مطلبی هرچند مختصر را روشن کند.
در این مدت، مجموعه‌ای از مقدماتی که بر کتابها نوشتم و همین‌طور یادداشت‌های سیاسی و نیز خاطرات مربوط به کتابخانه را در یک مجموعه فراهم کرده‌ام که اگر خداوند توفیق داد یا به تفکیک یا همراه با هم منتشر خواهم کرد.





مقالات این مجموعه که در 806 به چاپ رسیده به این شرح است:

1. محمد بن اسحاق ندیم و کتاب الفهرست او (ترجمه مقدمه ایمن فواد سید بر چاپ جدید الفهرست)
2 . دیدگاه علمای عصر صفوی در باره احکام نجومی و سعد و نحس ایام
3. رساله در شرح احوال لطف‌الله بن سلیمان شاه نیشابوری و دیوان وی
4. مروری بر مطالعات پیرامون نقش خواجه نصیر در سقوط بغداد
5. دوزبانه‌های ادب فارسی و عربی در قرن هفتم
6. اردوباد و اهمیت فرهنگی آن در دوره اخیر صفوی
7. گشتی در حکایات کتاب سفینه فطرت
8 . طریق استخاره معتبره
9. مهر کتابخانه شاهرخ تیموری
10. سفرنامه عتبات سال 1313
11. از کاخ هشت بهشت تا کاخ توپقاپی
12. گزارش سفر عمره: 1390
13. علمای بلاد : نگاهی به موقعیت آیت‌الله زند کرمانی در اصفهان
14. ابن معتز شاعر عباسی و تفسیر تاریخ اسلامی بر اساس منازعه عباسیان و طالبیان
15. گرایش جریان نوگرایی دینی در تفسیر معنای محکم و متشابه قرآن(به ضمیمه رساله متشابهات قرآن از اسدالله خرقانی) 369
16. آگاهی‌های تازه در باره غلامان و کنیزکان در دوره صفوی بر پایه کتاب آداب سنیه (از محمد صالح خاتون آبادی ـ م 1126)
17. ادبیات الفاظ کفر در فقه حنفی (فارسیّات کتاب فتاوی تاتارخانیه از سال 777)
18. يکصد و پنجاه و شش کلمه نوشته علمای بلخ
19. تعابیر فارسی در الفاظ طلاق و سوگند در متون فقه حنفی
20. رویکرد فقهی به سیره نبوی در یک صد سال گذشته (عوامل و پیامدها)
21. نظریه دارالحرب ـ دارالاسلام و تعریف کفر در فقه حنفی و تأثیر و تأثّر آن از رویدادهای خراسان در قرن دهم هجری
22. مروری بر یک رساله انتقادی از دوره صفوی
23. یادداشت پشت کتابی در باره قحطی سال 1288 در اصفهان
24. ترجیع بندی در ستایش شاه اسماعیل دوم (سلطنت از 984 ـ 985)
25. بررسي چند روايت تاريخي در باب غاليان عصر خلافت امام علي (ع)
26. جغرافی سودان / محمد حسين فروغی
27. شرح بعضی از وضع گیلان / نویسنده ناشناخته