معرفی کتاب

این روزها کسان زیادی درجهان عرب نیازمند آن هستند تا در باره صفویه بدانند. علت آن این است که به طور فراوان در رسانه ها نام صفوی را شنیده و از ایران صفوی و اراده این ایران بر دنیای عرب مطالبی می شنوند. استفاده از کلمه صفوی در تبلیغات علیه ایران، بیش ازده سال است که در جهان عرب رواج یافته است. در واقع، پس از اصطلاح قادسیه و شعوبیه که حزب بعث عراق در باره ایران به کار می برد، اکنون اصطلاح صفوی جایگزین آن شده است. در بیشتر کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، در رسانه ها عمومی، از این اصطلاح به طور روزانه استفاده می شود. اخیرا در عراق نیز وضعیت به همین شکل است. این شرایط سبب شده است تا نیاز به دانستن در باره ایران صفوی بیشتر شود. با توجه به این خلاء است که شماری از مورخان عرب و بعضا شیعی که با ایران رفت و آمد دارند در این زمینه دست بکار شده و آثاری منتشر کرده اند. یکی از آنها که حدود پنج سال پیش انتشار یافت کتابی با عنوان «نشوء و سقوط الدولة الصفویة» بود. نویسنده این اثر را در یکی از نمایشگاه های کتاب خارج از کشور دید و ملاحظه کرد که خوشبختانه، تمام آن، ترجمه جلد چهارم کتاب تاریخ ایران اسلامی است که مکرر در ایران چاپ شده است. البته برخی از مطالب از کتاب دین و سیاست در دوره صفوی که آن هم از نویسنده همین سطور است، بر آن افزوده شده بود. در بازگشت از مترجم خواسته شد تا در این باره توضیح دهد. نتیجه آن شد که روی صفحه اول نوشته شد: «تستند هذه الدراسة فی الغالب الی المجموعة التاریخیة الکبری حول تاریخ ایران و العهد الصفوی للشیخ رسول جعفریان» یعنی این که بیشتر مطالب از کتاب تاریخ ایران اسلامی است. هدف ایراد گرفتن به این مترجم نیست، بلکه بیان این نکته است که دنیای عرب نیاز به دانستن تاریخ ایران به ویژه دوره صفوی دارد.

اکنون شاهد انتشار کتاب «الصفویون من الطریقة الصوفیة حتی تأسیس الدولة»‌ از طالب محیبس حسن الوائلی هستیم که به تازگی انتشار یافته است. این کتاب صرفا در باره تأسیس دولت صفوی است و در چهار فصل منظم شده است:
فصل اول:‌ صفویه از ارشاد صوفیانه تا طرح سیاسی
فصل دوم: صفویه از آغاز دعوت تا رسیدن به دولت
فصل سوم: هویت طائفی و دوگانگی فرهنگی در طرح سیاسی صفوی (تمایل صفویه به تشیع و استفاده از آن).
فصل چهارم: مقابله عثمانی ها و صفویان در چالدران
نگاه مؤلف به صفویه در این کتاب علمی و پژوهشی است و با توجه به توان مؤلف برای استفاده از متون فارسی وی توانسته است مهم ترین مسائل در این زمینه را در کتاب ارائه کند