• الهادی خلیفه عباسی به مروان بن ابی حفصه گفت: سی هزار نقد می‎خواهی یا صدهزار سالیانه. مروان جواب داد: سی هزار نقد و صد هزار سالیانه. خلیفه دستور داد جمع هر دو را نقد به او بدهند. (ج13، ص24)
• خواهر سندی بن شاهک دیندار بود. آن زن متصدی امور امام کاظم (علیه السلام) در حبس گردید و می‎گفت: این مرد صالح را چرا زندانی کرده‎اند؟ (ج 13، ص32)
• والبة بن حباب، ابوالعتاهیه را هجو کرد. ابوالعتاهیه پیش پدر او رفت و گفت: من کوزه‎گر بیچاره‎ای هستم و او آدم معروفی است، بگو دست بردارد. والبه به پدرش هم گوش نداد. ابوالعتاهیه به پدر والبه گفت: حالا که این طور است، خواهشمندم وساطت نکنی و چنان والبه را هجو کرد که والبه پدرش را به میانجی‎گری فرستاد. اما ابوالعتاهیه نپذیرفت و البته به ناچار از شهر گریخت. ( ج 13، ص 519)
• نزد احمد حنبل گفتند: معروف کرخی در علم کوتاه دست است. گفت: مگر نه اینکه علم را برای آن می‎طلبند که بدانچه معروف رسیده است، برسند؟ (ج 13، ص200)
• سائلی از معروف تاس­کباب خواست. معروف نزد بقال رفت، یک درم داد و گفت: تاس‌کباب بده! بقال گفت: ندارم. معروف گفت: به اندازه یک درم برای من تاس‌کباب تهیه کن. بقال رفت و خرید و آورد. معروف آن را به سائل داد و گفت: بخور، من تا کنون نخورده‎ام. (ج 13، ص 204)
• مقاتل (بن سلیمان) به منصور عباسی گفت: ببین چه دوست داری تا دربارۀ همان برایت حدیث بسازم! (ج 13، ص 167)
• مقاتل بن سلیمان گفت: سلونی عمّا دون العرش! یکی پرسید: وقتی حضرت آدم حج به جا آورد، چه کسی سرش را تراشید؟ سلیمان گفت: این به دردت نمی‎خورد، اما خدا مرا به عُجب من گرفت. (ج 13، ص 163)
• درباره تفسیر او گفته‎اند: چه نیکوست هرگاه مورد اطمینان می‎بود.
• مقاتل از کلبی روایت می‎کرد، کلبی حاضر بود، تکذیب نمود. مقاتل گفت: آن را برای زینت سخن گفتم. (ج 13، ص 164)
• مالک گوید: کسی نزد من می‎آید و می‎پرسد: سگ اصحاب کهف چه رنگ بود؟ می‎گویم: نمی‎دانم! مقاتل می‎گوید: گفته بودم که ابلق بود! حالا اگر بگویی زرد، چه کسی ردش می‎کند؟
• به عبدالملک مروان گفتند: مصعب بن زبیر شراب خورده، گفت: او اگر به شخصیت و حرمتش زیان برساند، آب هم نمی‎خورد. (ج 13، ص 106) و نیز گفت: او از شجاع‎ترین مردمان و بهترین دوست من است، اما الملک عقیم! (ج 13، ص 107)
• فضیل عیاض گوید: مرگ هیچ کس به اندازه مرگ هارون الرشید (با آن قدرت و حشمت) بر من اثر نکرد (ج 14، ص 12) گویند: بعد از مرگ واثق عباسی نعشش روی زمین مانده بود و روی بیعت جانشین او بحث می‎کردند، چشم مرده را موش‎خرما خورد! (ج 14، ص  19)
• پیغمبر (صلی الله علیه و آله) درباره ملخ فرمود: بیشترین لشکریان خدا هستند، نمی‎خورم و حرام هم نمی‎دانم. (ج 14، ص 73)
• فراء (نحوی) گفته است: سهو در سجده سهو آن را باطل نمی‎کند، چنان‌که مصغّر، تصغیر نمی‎شود. (ج 14، ص 151)
• احمد بن ابی دواد (قاضی معتزلی) با کنیزک و دخترش هم جدّی بود، اما یحیی بن اکثم با دشمنش هم شوخی می‎کرد. (ج 14، ص 198)
• ابویوسف در نوجوانی شاگرد گازر بود، کار را رها می‎کرد و به درس ابوحنیفه می‎رفت. مادرش شکوه نزد ابوحنیف برد که من می‎خواهم او روزی یک درهم کاسب شود. ابوحنیفه گفت: او دارد تمرین خوردن فالوده با روغن پسته می‎کند. پیرزن گفت: خرفت شده‎ای! (ج 14، ص 244)
• ابویوسف گوید: حدیث را از چند راه روایت مکن که می‎گویند دروغگوست و دنیویات را با کیمیا مطلب که مفلس می‎شوی و در علم کلام مپیچ که هر ساعت باید پیش کسی عذر مطلبی را بجویی!
• شبلی گوید: بر درگاه حاکم یمن بودم و خلق بسیاری جلو در جمع شده بودند. از بالا کسی بیرون آمد و دستی تکان داد، همه به خاک افتادند. سال بعد همان دست را دیدم که گدایی می‎کرد. (ج 14، ص 393)
• یوسف بن الحسین رازی از ذوالنون خواست که کیمیا بدو بیاموزد. ذوالنون موشی در جعبه‎ای بدو سپرد که درش را نگشاید و نگه دارد. نتوانست، ذوالنون  گفت: تو که موشی را نگهداری نتوانی کرد، کیمیا به چه کارت می‎خورد. (ج 14، ص 317)
• ابویوسف با یک حیله شرعی، مشکلی را برای هارون الرشید با زنش پیش آمده بود، حل کرد و قاضی القضاة شد. (ج 14، ص 251)
• ابواحمد مغازلی گوید: وردی خواندم و پا بر آب گذاشتم، پیش از آنکه پای دوم را بگذارم اندیشیدم: چگونه فرو نمی‎رود؟ ناگهان با هر دو پا در آب رفتم! (ج 14، ص 421)
• کسی به عمرو بن عبید (معتزلی) گفت: از حرف‌هایی که پشت سرت می‎زنند، دلم بر تو می‎سوزد! عمرو گفت: برادر تا به حال شنیده‎ای که پشت سر آنها حرفی زده باشم؟ گفت: نه. گفت: پس دلت برای آنها بسوزد.
• عمرو بن عثمان مکی گوید: عِلم از پیش می‎کشد و خوف از پس می‎راند و در این میان نَفس سرکشی می‎کند. (ج 12، ص 244)
• شعبی (فقیه) را خلیفه نزد قیصر روم فرستاده بود. قیصر در جواب خلیفه نامه‎ای فرستاد و در آن نامه نوشت: چرا آدمی مثل شعبی را خلیفه نکردند. (خلیفه را خوش نیامد) شعبی گفت: قیصر از حسودی‌اش خواسته مرا به کشتن دهد وگرنه اگر تو را دیده بود، چنین چیزی نمی‎نوشت! (ج 12، ص 231)
• میمونه (همسر پیغمبر صلی الله علیه و آله) می‎خواست کنیزی را آزاد کند. حضرت فرمود: او را به خواهرت ببخش که صله رحم کرده باشی و هم او این کنیز را کفالت می‎کند. (ج 12، ص 240)
• غیاث بن ابراهیم نخعی برای مهدی عباسی که کبوتر بازی می‎کرد، حدیث دروغ برای جواز آن کار ساخت. مهدی جایزه‎اش داد و بلافاصله گفت: قفای او قفای کذاب است و دیگر او را راه نداد و کبوترها را هم ذبح کرد. (ج 12، ص 325)
• هارون الرشید یک قاضی را برای حساب­کشی احضار کرده بود و نصف روز با او بگومگو داشت. ناگهان هارون را عطسه گرفت. همه «عافیت باشد» گفتند، الا قاضی. هارون پرسید: تو چرا نگفتی؟ گفت: برای آنکه تو «الحمدلله» نگفتی. هارون مرخصش کرد  که معلوم می‎شود تو اهل مسامحه و مجامله نیستی. (ج 12، ص 309)
• ابوتراب تخشبی (صوفی) نان و تخم‎مرغ دلش خواست، راه کج کرد و آنجا به تهمت همکاری با دزدان کتکش زدند تا کسی رسید و او را رهانید و به خانه برد و نان و تخم‎مرغ برایش آورد. ابوتراب در دل گفت: بخور با کتک! (ج 12، ص316)
• عُمر که مُرد، روی سفره‎اش دست به غذا نمی‎بردند! عباس گفت: پیغمبر و ابوبکر رفتند، غذا خوردیم، بسم الله! (ج 12، ص 357)
• ابوعبید بن قاسم را گفتند: در کتاب «غریب المصنف» تو هزار خطاست، گفت: در صد هزار حدیث، هزار خطا زیاد نیست. (ج 12، ص 412)
• اصمعی از تفسیر قرآن و حدیث حذر می‎کرد (لابد می‎خواسته است در دروغ‎بازی دستش باز باشد) (ج 10، ص 418)
• محدثی کتاب (فتاوی) ابوحنیفه را در پیش گذاشته بود و برای هر مسئله اِسنادی درست می‎کرد و به عنوان حدیث املا می‎نمود. (9 / 19)
• سفیان ثوری جلاد پیری را دید که گدایی می‎کند، پولی بدو داد و گفت: این صدقه نیست، شماتت است. (9/153)
• از کسی درباره سفیان ثوری پرسیدند، گفت: «صالح کذّاب» گفتند: چرا چنین گفتی؟ گفت: کسی که این سؤال می‎کند، لابد می‎داند چگونه نقل نماید! (9/327)
• احمد بن حنبل پنهانی می‎نشست و به سخنان حارث محاسبی گوش می‎داد و می‎گریست، اما به شاگردش می‎گفت: صلاحِ تو نیست. (5/215)
• جاحظ گوید: ثمامة بن اشرس برای من حکایت کرد که مردی گریبان دیگری را گرفته، نزد والی آورد و گفت: والی به سلامت باشد. این ناصبی رافضی مشبّه جبری قدری، حجاج بن زبیر را که کعبه بر سر علی بن ابی‎سفیان ویران کرد فحش می‎دهد و معاویة بن ابی‎طالب را لعنت می‎کند. والی گفت: نمی‎دانم از نسب‌شناسی‌ات حیرت کنم یا آشنایی‌ات به ملل و نحل!
• ثمامه از الاغش پیاده شد و داخل محلی شد، وقتی بیرون آمد، دید بچه‎ای سوار الاغ است. بچه گفت: فرض کن این الاغ را برده بودند، پس این را به من ببخش! تشکر من هم اضافه! (7/146)
• اهال حمص به جعفر خلدی (صوفی بغدادی) گفتند: یک سال اینجا بمان. گفت: به شرطی که چند هزار دینار به من بدهید. پول را در مسجد جمع کردند. جعفر آنها را میان فقرا قسمت کرد و گفت: من نیازی نداشتم، فقط خواستم رغبت شما را بسنجم. (7/231)
• ثعلب از ابراهیم الحربی پرسید: کی از ملاقات علما بی‎نیازی حاصل می‎شود؟ گفت: وقتی شخص بداند که آنها چه می‎گویند و مقصدشان از آن گفتار چیست؟ (6/37)
• کوری نزد ابراهیم حربی به صدای ناخوشایند قرآن خواند. ابراهیم چنین سرود:

دو تن را از زندگان مشمار و مرده انگاریکی کور بدصدا و دیگری گدای ناپرهیزکار

• اهل مدینه از مالک، یک قاری خوب طلبیدند، نافع را معرفی کرد. اما به خود او گفت: قبول نکن. وجهش این است که نافع واقعاً بهترین قاری بود، اما چون محسود واقع می‎شد، برای خودش خوب نبود قبول کند. (3/314)
• درباره واقدی (و حماد بن سلمه و زهری و ابن اسحاق) نیز گفته‎اند که اِسناد روایت را عوض می‎کرد. (3/16)
• ابوسعید خراز شاگرد مؤنثی داشت که از پشت پرده برای او درس می‎گفت. روزی چشم آن زن بر لبان ابوسعید خراز افتاد. ابوسعید همان لحظه درس را برید و گفت: این مجلس علم است و تو از آن محروم شدی. (3/277)
• محمد بن الحسن مقری عطار (متوفی 354ق) قرائت مخالف مشهور داشت. او را توبه دادند، اما باز به حرف‎های خود بازگشت. (ج2 ص8 – 206)